*فاطمه کاظمی
*روزنامه‌نگار
کتاب «مصاحبه بالینی با کودکان و نوجوانان: مهارت‌ها و راهبردهای ضروری برای تشخیص صحیح اختلالات روانی DSM-5» نوشته «جیمز موریسون» و «کاترین فلگل» با ترجمه وحید همتی‌ثابت، بهناز بهمنی، محمد ترکمان؛ روان‌شناس همدانی و عادله ساعدی توسط انتشارات ساوالان وارد بازار کتاب شد.
دکتر «شهربانو قهاری» استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در پیش گفتار این کتاب می‌نویسد: مصاحبه تشخیصی اولین گام در رواندرمانی است. روان‌درمانگرانی که بدون توجه به مصاحبه تشخیصی به‌طور مستقیم وارد فرآیند درمان می‌شوند، پس از گذشت چند جلسه با چالش مواجه می‌شوند. یکی از خلأهایی که این روزها در حیطه کودک و نوجوان به چشم می‌خورد، نبود و یا کمبود منبعی مشخص در حیطه مصاحبه تشخیصی کودکان و نوجوانان است. در این کتاب اصول اولیه مصاحبه بالینی با کودک و نوجوان بر اساس سنین مختلف به‌طور دقیق بررسی شده و در ادامه با توجه به ملاک‌های تشخیصی DSM-5 نکات تشخیصی مهمی در قالب مثال واقعی عنوان شده است. چند مسئله مهم این کتاب را به یک کتاب مرجع در این حوزه تبدیل می‌کند:
- چشم‌اندازی از مراحل رشد کودک و نوجوان
- شرح تفصیلی گام به گام مصاحبه بالینی
- بحث مفصل در مورد اصول و فنون مصاحبه بالینی در کودک و نوجوان در مقاطع مختلف سنی
- مطرح ساختن طبقه اختلالات روانی بر اساس DSM-5
- تفکیک اختلالات روانی
- استفاده از نمونههای واقعی پس از مباحث تئوریک
- استفاده از نکات تشخیصی مهم و کاربردی در حوزه کودک و نوجوان
- جامع و ساختارمند بودن مطالب
- ارائه پرسشنامه‌های کاربردی
این کتاب به‌خوبی سیمای مشکلات متدوالی را ترسیم می‌کند که در مصاحبه بالینی با کودکان و نوجوانان با آن‌ها مواجه هستیم و شیوه‌های صحیح حل این چالش‌ها را مطرح می‌کند و می‌تواند راهگشای روان‌شناسانی باشد که در حیطه کودک و نوجوان کار می‌کنند.
جای خالی این کتاب در کتابخانه‌ها
دکتر «محمد ترکمان» مترجم همدانی این کتاب، دکترای تخصصی روان‌شناسی، مشاوره و رواندرمانگر کودک و نوجوان می‌گوید: وقتی با همکاران عزیزم در حال ترجمه این کتاب بودم مانند یک کودک از خواندن آن ذوق و شوق داشتم و هرچه بیشتر جلو می‌رفتم از لذت یادگیری سرشار می‌شدم. از سویی جای خالی این کتاب بسیار پرمغز و پرنکته را در کتابخانه‌های علاقمندان به مشاوره و رواندرمانی کودک و نوجوان خالی می‌بینم. هر آن‌چه در کتاب‌های مختلف به صورت جسته و گریخته می‌خوانیم، نویسندگان این کتاب با هنر و ظرافت در یک مجموعه بیان کردند. مطالب این کتاب سنگ بنای کار یک درمانگر حرفه ای است. خواندن این کتاب را به همه علم آموزان توصیه می‌کنم و امیدوارم شما هم در این لذت مطالعه سهیم شوید.
اهمیت مصاحبه بالینی
دکتر «وحید همتی ثابت» دکتری تخصصی روان‌شناسی، مشاور و رواندرمانگر، مدرس دوره‌های تخصصی نیز می‌گوید: با وجود ابزارهای تشخیصی مختلف، مصاحبه بالینی یکی از الزامات برای رسیدن به هدف تشخیصی دقیق است. مصاحبه بالینی با استفاده از تکنیک‌های مختلف، علاوه بر تشخیص‌گذاری اختلالات روانی، به کسب اطلاعات فراتر از تشخیص می‌‌پردازد و فضا را برای رسیدن به این مهم فراهم می‌کند. خیلی از روان‌درمانگران از مراجعه‌نکردن مجدد درمانجویان خود تعجب می‌کنند؛ که یکی از علل آن را می‌توان نبود ارتباط و اتحاد درمانی مناسب، نداشتن فضایی نیمه ساختار یافته و مانند این در نظر گرفت.
وی می‌افزاید: گروه دیگری از روان‌درمانگران نیز از درمان‌های خود هرچند بر اساس پروتکل‌های درمانی دقیق، نتیجه نمی‌گیرند که این مسئله می‌تواند ناشی از نبود تشخیص صحیح و قرار گرفتن در مسیری اشتباه باشد. مصاحبه بالینی بخش قابل توجهی از این کاستی‌ها را پوشش می‌دهد و ما را به سمت یک تشخیص و چشم‌انداز دقیقی از یک اختلال سوق می‌دهد.
این رواندرمانگر تأکید می‌کند: در کتاب حاضر مراحل رشد که لازمه افتراق بین بهنجار و نابهنجار است، مصاحبه‌های مختلف با نمونههای واقعی در سنین مختلف، زیربنای مصاحبه بالینی، معیارها و کدهای تشخیصی اختلالات روانی بر اساس نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، معرفی پرسشنامه‌های کاربردی و موارد دیگر با نگاهی شفاف و کاربردی مورد بحث قرار گرفته است. خوشحالم که به همراه همکارانم توانستیم این کتاب جامع و کاربردی که یکی از مهم‌ترین منابع در حیطه کودکان و نوجوانان است را ترجمه کنیم. امید است این کتاب بتواند راهنمای خوبی برای رسیدن به هدف اصلی درمان، یعنی بهبود قابل توجه درمانجویان باشد.