*یلدا خاکباز
*تسهیلگر کودکان
آیا به هنگام طوفان درختان را دیدهاید؟ آنگاه که به خود میپیچند و خم میشوند؟ برفها به روی شاخهها سنگینی میکنند تا آنجا که شاخههایشان در مقابل زمین سر تعظیم فرود میآورند؟ اما به ندرت میشکنند و به محض فروکشکردن طوفان و آبشدن برفها به تدریج استوارتر از گذشته برمیخیزند. آیا کسی را میشناسید که با وجود رشد در یک محیط نهچندان مناسب در جامعهای با مدارس شلوغ و کمامکانات و خانوادهای آشفته که میزان بیکاری بالا و فرصت شغلی اندک باشد و به موفقیتهای بزرگی دست یافته باشد یا برعکس، افرادی با شرایط ایدهآل و مطلوب موفقیتهای کمی را بهدست آورده و تجربه کرده باشند؟! احتمالا تا به حال این پرسش به ذهن شما هم رسیده باشد که چرا برخی از افراد با عوامل استرسزا و تنش انعطافپذیری بیشتری دارند؟ خم به ابرو نمیآورند و برخی هم ناتوان از حل مسئله هستند؟! تابآوری فرایندی پویا است که فرد اطمینان دارد به تواناییهایش برای غلبه بر فرسودگی، تقویت عزت نفس، ثبات عاطفی و ویژگیهای فردی که حمایتهای اجتماعی از طرف دیگران را دریافت میکند. تابآوری از جمله عواملی است که در میان کودکان و نوجوانان میتواند آنها را از دچارشدن به ناهنجاریهای اجتماعی و روانی دور کند. چراکه تقویت مهارتهایی از جمله خودآگاهی، شناسایی احساسات، هیجانها و کنترل آنها، آگاهی از نقاط قوت و ضعف و پذیرش آنها میتواند قدرت تابآوری را در مخاطبانش بالا ببرد، بهویژه که در حال حاضر بحرانی مثل بحران خودکشی در جامعه میتواند چالشهای عمیقی را در سطح جامعه و کشور ایجاد کند .
خودکشی یک رفتار پیچیده است که علل سببشناختی متعددی دارد؛ به این معنی که در نتیجه تعامل عوامل متعدد زیستشناختی، ژنتیک، روانشناختی ، اجتماعی، فرهنگی و محیطی رخ میدهد و در بین بسیاری از اقشار مردم از جمله جوانان، مردان، زنان، افراد مسن و در این چند سال اخیر حتی کودکان و نوجوانان هم دیده شده است.
یکی از مولفههای اصلی در هر بحرانی موقتی و گذرابودن آن است و نباید فراموش کنیم که راهکار آن وجود دارد؛ مانند مراجعه به پزشک و مشاور که بتواند سلامت روان را بررسی کند، اما در بلندمدت این تابآوری است که باید به شکل سیستماتیک آموزش و مهارت در آن حوزه داده شود. نقش تابآوری و مهارتهای زندگی در پیشگیری از خودکشی را نمیتوان نادیده گرفت. یکی از عواملی که به فرد در برخورد سازگارانه با موقعیتهای دشوار و تنشزای زندگی کمک کرده و افراد را در برابر دشواریهای زندگی در امان نگاه میدارد.