نوروز؛ پیوسته آفریدن، دیگرشدن و تحول پذیری است

*عاطفه کلهری

اسفندماه که می‌رسد، زمانی است که آفتاب می‌درخشد و گرما می‌بخشد و دیگر برف بر زمین دوامی ندارد، می‌گویند زمین نفس می‌کشد، زمانی که درختان از خواب بیدار می‌شوند و نهال‌های تازه پوست خود را می‌شکافند و سرسبزی می‌آورند، نوید بهار است و نوروز…

نوروز؛ این رسم ایرانی که سال‌هاست نوید سالی تازه را می‌دهد و با نزدیک شدنش، همه مردم را به تکاپو می‌اندازد.

نوروز پر از نماد است برای ما ایرانیان، نمادی از نخستین دوره‌های پیدایش بشر در زندگی او حضور داشته است و به پدیده‌های هستی معنا بخشیده است، تصاویر رمزها و نمادها اگر نبودند اندیشه انسان‌ها چگونه بارور می‌شد و قطعا بشر در فرهنگ خود دچار مشکلات فراوانی می‌شد.

نمادها عقاید گذشتگان را درباره خویش، هستی و ارتباط آن‌ها بیان می‌کند. یونگ در تعریف نماد می‌گوید: «کلمه و تصویری نمادین است که چیزی بیش از معنای مستقیم یا آشکارش را بیان می‌کند».

هفت‌سین، هفت نماد ‌که تقدسی خاص نصیب آن شده است، فراوانی این عدد در اساطیر و متون مقدس معرف نمادی بس مهم و والاست، نماد زندگی جاویدان و ابدی بوده است، مانند هفت هفته خواب اصحاب کهف، هفت امشاسپندان ایرانیان باستان، هفت پروردگار آریایی و در باور ایرانی آسمان و زمین هفت طبقه دارد، هفت روز، هفت سین: سیب، سبزه، سنجد، سرکه، سکه، سنجد، سمنو و سنبل…

هر کدامشان نماد و معنای خاص خود را دارد، از سمنو که نماد برکت و فراوانی است، سکه دارایی و ثروت است، سیر که نماد قناعت انسان و حریص نبودن است، سرکه که شکیبایی است، سنجد نماد فرزانگی و خرد است، سماق که سرخی خورشید است هنگام طلوع و آغاز دوباره است، تا سنبل که نماد بهار است .

و اما سیب برای ما واژه‌ای آشناست که در ادبیات معاصر  ما از ویژگی خاصی برخوردار شده است، در گذشته مفهوم عشق را داشت، اما جای خود را به زندگی داد و نماد سلامتی و زیبایی است.

ماهی هم که در فرهنگ نمادها ژان شوالیه آلن گرابن ترجمه وتحقیق از سودابه فضایلی آمده است که منجی است و هم وسیله کشف و شهود، ماهی به دلیل شیوه عجیبش در تولید مثل و تعداد بی‌شمار تخمی که می‌ریزد، نماد زندگی و باروری است نمادی که به حق می‌تواند به زمینه روحی و باطنی منتقل شود.

نمادها آمده‌اند تا بگویند تغییر و تحول در انسان‌ها باید از درون هم اتفاق بیفتد، همراه با یک شادی بی‌پایان که زندگی را نشاط وگرما می‌بخشد.

به دستاوردهای زندگی فکر کنیم، سالی که گذشت چه چیزی به زندگی و هستی اضافه کردیم، چقدر آموختیم و تجربه کردیم، مهربانی کردیم و قدردان وجود یکدیگر بودیم، پذیرفتیم و خودمان را شناختیم، کم‌وکاست‌هایمان را قوت بخشیدیم و از قدرت و توانایی‌هایمان در راه بهبود زندگی استفاده کردیم؟ چقدر خسارت زدیم و چقدر جبران کردیم؟

نوروز در حقیقت در حرکت و تغییر است نه در سکون، یعنی به کمال رسیدن خود و پیوسته آفریدن و دیگرشدن و تحول‌پذیری، به همین دلیل در طول تاریح برای اقوام ایرانی مهم و قابل احترام بوده است و با نمادهایش هفت سین به بهترین شکل برگزار شده است.