در «مجموعه کتابهای همداننامه» منتشر میشود:
نگاهی ریزبینانه به نقد اصلاحات ارضی دوران پهلوی در «مأموریت مخفی در همدان»
داستان کتاب با ضربآهنگی تند آغاز می شود که خواننده را تا انتهای داستان میکشاند. مخاطب با خواندن سوالهایی که سرهنگ «ذوالقدر» از شخصیت اصلی یا راوی اول شخص میکند، تصور میکند جلسه بازجویی است و احتمالا داستان خلاف و قاچاق است، اما با پیگیری روند داستان و موضوع دیپلم گرفتن شخصیت اصلی و استخدامش در پلیس در مییابد موضوع چیز دیگری است.
«مأموریت مخفی در همدان» دومین اثر «محمدحسن شهیدی همدانی» است که به زودی در قالب «مجموعه کتابهای همداننامه» از سوی انتشارات آوامتن روانه بازار کتاب خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «مأموریت مخفی در همدان» دومین اثر محمدحسن شهیدی همدانی است که به زودی در قالب «مجموعه کتابهای همداننامه» از سوی انتشارات «آوامتن» روانه بازار کتاب خواهد شد. «مجموعه کتابهای همداننامه» زیر نظر «حسین زندی» منتشر میشود و تلاش دارد، افزون بر انتشار آثاری که با همدانشناسی مرتبط است، کتابهای نویسندگان، شاعران و پژوهشگران همدانی را نیز منتشر کند.
نخستین اثر شهیدی
حسین زندی با اعلام خبر انتشار کتاب مأموریت مخفی در همدان میگوید: نخستین اثر شهیدی در حوزه ادبیاتداستانی، کتاب «یارم همدانی و …» است که سال ۱۳۹۴ از سوی انتشارات آوامتن منتشر شد. پیش از آن شهیدی دهها مقاله و چند کتاب در زمینه مدیریت آموزشی، روش تحقیق وتحلیل محتوا به چاپ رسانده بود. کتابهای «موادمخدر و امنیتاجتماعی و راه سوم» و «روش تحقیق در امور اجتماعی» از آن جملهاند، اما او با ورود به حوزه ادبیات داستانی نشان داد در این زمینه نیز نویسندهای چیره دست است.
زندی با اشاره به مضمون کتاب نخست شهیدی میافزاید: «در کتاب «یارم همدانی و…» تعدادی شخصیت مرد وجود دارد که گرایش عاطفی، عشقی به شخصیت اصلی داستان که یک زن است دارند، از جمله راوی، اما عشق واقعی همان است که روزهای اول شکل میگیرد و با کشتهشدن عاشق جوان از بین میرود و این زن تا آخر عمر متأثر از این عشق بوده و وفادار به عاشق میماند. بقیه به مناسبتهای مختلف درگیر قضیه عاطفی میشوند؛ مثلا «پرویز خان» یکی از شخصیتهای اصلی داستان بس از یک دوره معالجههای گوناگون تصمیم به ازدواج میگیرد و بنا به دلایلی که در داستان پوشیده است، خانواده زن حاضر میشوند، دخترشان با او ازدواج کند. در حالی که عشقی در اینجا نیست و موارد بعدی هم از اینگونه است.
وی ادامه میدهد: حتی در پایان داستان افسر پرونده علاقمند است، پس از طلاق آخر با او ازدواج کند. این زن به مناسبت فشارهای اجتماعی اجبار پیدا میکند که به ازدواجهای مکرر تن دهد، در عین حال دچار ناملایمات و نامردمیهای مکرر میشود، همه اینها را مدیریت میکند تا گرفتاری خود را کم کند. یا حتی انتقامی از آنان بگیرد. مسلم است، کسانی که در قتل عاشق اولی دست داشتند و جاده را هموار کردند تا با این خانم ازدواج کنند، به نحوی با او در ارتباط هستند و او انتقام عاشق را میگیرد. او که قهرمان این داستان است، یاری است همدانی. و در عین حال که همه مسائل را میداند، تلاش میکند خود مشکلاتش را حل کند».
داستان مأموریت مخفی
او سپس با معرفی «مأموریت مخفی درهمدان» میگوید: «مأموریت مخفی در همدان» دومین اثر داستانی محمدحسن شهیدی همدانی است که با فاصله ۶ سال از نخستین کتابش «یارم همدانی و…» در این حوزه منتشر میشود. این اثر داستان زندگی جوانی است که جذب یک نهاد امنیتی خارجی شده و در شهر خود همدان به جاسوسی مشغول است که در نهایت اعدام میشود، اما در دوره عمر کوتاهش به یکی از سرشناسترین افراد شهر میشود. این کتاب داستانی است که دورهای از تاریخ معاصر یعنی بین سالهای چهل و پنجاه خورشیدی را روایت میکند. در این کتاب نیز مانند کتاب پیشین شهیدی اقلیم و فرهنگ مردم همدان به خوبی در چارچوب داستان بازنمایی میشود. مأموریت مخفی در همدان نیز مانند کتاب یارم همدانی است و این حکایت از روشمند بودن نویسنده دارد.
زندی در ادامه میگوید: داستان کتاب با ضربآهنگی تند آغاز می شود که خواننده را تا انتهای داستان میکشاند. مخاطب با خواندن سوالهایی که سرهنگ «ذوالقدر» از شخصیت اصلی یا راوی اول شخص میکند، تصور میکند جلسه بازجویی است و احتمالا داستان خلاف و قاچاق است، اما با پیگیری روند داستان و موضوع دیپلم گرفتن شخصیت اصلی و استخدامش در پلیس در مییابد موضوع چیز دیگری است.
جایگاه همدان در آثار شهیدی
او با اشاره به جایگاه همدان در آثار شهیدی میگوید: این داستان و داستان پیشین شهیدی اهمیت بسیاری برای همدان و مردم این استان دارد. در کتاب «مأموریت مخفی در همدان» نقد اصلاحات ارضی دوران پهلوی و آنچه در این استان اتفاق افتاده است ریزبینانه بیان شده و مناسبات اداری دوران را به خوبی بازنمایی کرده است. بحث حضور بیگانگان در همدان، مناسبات قدرت در نهادهای حاکمیتی، فساد اداری، قانونگریزی، موقعیت کوچهها و محلهها و شیوه زیست مردم شهردر آن دیده میشود. او آنچه را که دیده نوشته و خوب نوشته است. مگر نه این که یکی از نقشهای ادبیات ثبت و ضبط زبان و فرهنگ است و آگاهی رسانی. مکانها واقعیاند، زمانها واقعیاند و نامها نیز منشا واقعی دارند.
زندی تأکید میکند: برخی نامها مانند «قاسم مفاضیانی» معروف به «دایی قاسم» سرمایهدار و قاچاقچی معروف همدان در دهه چهل واقعی هستند، اما برخی دیگر نامهایی هستند که نمود بیرونی دارند، اما واقعی نیستند. مکانهایی مانند «سرای گلشن» و حجرهها و حجرهدارهایش گویی عینبهعین به تصویر کشیده شده است. به خواندن این اثر شهر را در فاصله دهه چهل و پنجاه می توان تصور کرد. در یارم همدانی فراز و فرودها و کشوقوسهای داستان بیشتر از مأموریت مخفی است و ریتم تندتری دارد، اما این اثر نیز قابل تحسین است.
درباره شهیدی
محمدحسن شهیدی همدانی متولد سال ۱۳۲۳ در تهران است، اما پدرش اهل همدان بوده و او از ۴ ماهگی همراه پدر و مادر به همدان برگشته و در این شهر ساکن میشوند. او یک سال پس پایان تحصیلات دبیرستان، یعنی سال ۱۳۴۲ از همدان مهاجرت کرده، اما همچنان دل در گرو این شهر دارد. همان سال به دانشگاه پلیس وارد شده و در سال ۱۳۴۶ از این دانشگاه فارغالتحصیل میشود. سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفته و پس از اخذ مدرک فوق لیسانس مبارزه با مواد مخدر درسال ۱۳۵۷ به ایران بازمیگردد.