پزشکان لاکچری و اعتبار جامعه پزشکی
*نصرالله پزشکی
*پزشک کودکان
مشاغل مختلف از نظر میزان تعهدات اجتماعی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند. کسب و کار فعالیتی است که به منظور کسب منفعت از فروش کالا یا خدمات انجام میشود اما حرفهها (ترجمه شاید غیردقیقی از Professions از ریشه کلمه لاتین “professio” که به معنی اعلام عمومی که به شکل قول دادن باشد) دستهای از مشاغل هستند که خود را به شکل ارائهدهندگان خدمت ارزنده اجتماعی معرفی میکنند و رعایت عملکرد حرفهای خود را به شکل اعلام عمومی قول میدهند. اشتغال به حرفه عموماً نیاز به دانش یا مهارت تخصصی دارد. جامعه به اعضای حرفه، امتیازات خاصی را اعطا میکند و از آنها انتظار دارد در ارائه خدمت اجتماعی منافع جامعه را بر منافع خود مقدم بدارند. بنابراین حرفهای بودن یک خصوصیـت ذاتـی یا حق موروثی نیست بلکه امتیازی است که جامعه اعطا میکند. ابقای این امتیاز بستگی به باور جامعه به قابل اعتماد بودن اعضای آن حرفه دارد.برای قابل اعتماد بودن، حرفهایها باید به تعهدات حرفه خود پایبند باشند.
مشاغلی مانند پزشکی، قضاوت، آتش نشانی، معلمی نمونههایی از حرفههای مهم هستند. با این تعریف پزشکی شاید قدیمیترین حرفه، نه کسب و کار، در تاریخ بشریت باشد. مهمترین اصول حرفهایگری پزشکی در رابطه با بیماران است. در مقابل امتیازی که جامعه به پزشکان و سایر حرفهها داده و اعتمادی که به آنان میکند از آنان انتظار دارد که علاوه بر رعایت اصولی مانند خیرخواهی، رازداری، نوعدوستی، درستکاری و شرافت، قابل اعتماد بودن، پاسخگویی و شفافیت، احترام به حق انتخاب بیمار و ارتقای سطح سلامت جامعه نسبت به حل مشکلات اجتماعی متعهد بوده و از پرداختن به فعالیتها و مشاغلی که بر خلاف منافع عمومی و تخریبکننده سرمایههای اجتماعی است دوری کنند.
در حالی که اکثریت پزشکان متعهد به رعایت اصول حرفهایگری هستند و تعداد قابل توجهی از آنها با گذشتن از منافع مادی خود و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی در سطوح مختلف در تلاش برای حل معضلات اجتماعی میکوشند، فعالیتهای قشر کوچکی از پزشکان که به پزشکان لاکچری معروفند، به ویژه در زمینههایی دور از حرفه پزشکی، موجب شده چهره جامعه پزشکی درنگاه مردم مخدوش و اعتماد عمومی؛ این بزرگترین سرمایه هر حرفهای، به آن رو به کاهش برود. این اثراث منفی به ویژه آنجایی که این فعالیتها با هدف سودجویی مطلق به سرمایههای اجتماعی مانند محیط زیست و میراث فرهنگی آسیب میرسانند، عمیقتر و آشکارتر میشوند.
آپارتمانسازی به قصد فروش و سودبری یا همان بساز و بفروشی، از آغاز شروع آن در اوایل دهه پنجاه از زمینههای مورد علاقه این دسته از پزشکان بوده است که از همان زمان به علت آنکه این کار نیازمند زیرپاگذاشتن برخی اصول اولیه اخلاقی و از شان حرفه پزشکی بسیار دور است، مورد انتقاد شدید اکثریت همکاران متعهد به اخلاق و اصول حرفهایگری و استهزای مردم و طنزپردازان بوده است.
در همدان نیز تعداد معدودی از پزشکان در این زمینه فعال و به آن شهره هستند. اما آنچه موضوع را تأسفبارتر و برای جامعه پزشکی شرم آورتر میکند مشارکت آنان در طرحهایی است که سرمایههای محیط زیستی و میراث فرهنگی شهر را هدف گرفتهاند. با محدودیت شدید مناطق قابل ساخت وساز در مناطق سودآورچند سالی است که متأسفانه با کوتاهی شهرداری و سایر سازمانهای مسئول مانند سازمان حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی باغات و خانههای قدیمی مورد هجوم سرمایهگذاران این حوزه قرارگرفته است. میزان مشارکت برخی پزشکان در برخی طرحها مانند کاخسازیهای باغات واقع در محدوده خیابان طراوت غربی در منطقه پردیس یا تخریب خانههای قدیمی مانند خانه اقبالیان چنان بالاست که فعالان مدنی و مردم جامعه پزشکی را مسئول این خرابیها میدانند.
بر تمام پزشکان متعهد به اصول حرفهایگری و سازمان نظام پزشکی است که برای دفاع از حیثیت و اعتبار جامعه پزشکی و برگرداندن اعتماد عمومی به آن در این موضوع وارد شده و همکاران را از ادامه این رویه باز دارند. باشد که تا مانند همیشه تاریخ پزشکان به عنوان حکیم و مدافع منافع عمومی شناخته بشوند.