*احمد رجبی راغب
*روزنامه‌نگار
گردشگری یک صنعت است که می‌تواند شامل زیرمجموعه‌هایی از جمله گردشگری سلامت، گردشگری خوراک و گردشگری مذهبی باشد.
گردشگری مذهبی به بررسی ادیان و مذهب‌های مختلف می‌پردازد که در کنار آن برخی از آثار و اماکن تاریخی می‌توانند بخشی از صنعت گردشگری مذهبی باشند. ادیان مختلف با داشتن مراسم و اماکن مذهبی بسیار متنوع، توانسته‌اند به رونق اقتصادی، توسط گردشگری مذهبی در بسیاری از نقاط جهان و همچنین ایران کمک کنند.
گردشگری مذهبی یکی از زیرمجموعه‌های صنعت گردشگری است. این نوع از گردشگری این امکان را برای افراد علاقه‌مند به این حوزه فراهم می‌کند تا بتوانند به تحقیق در مورد ادیان مختلف بپردازند. یکی از چیزی‌هایی که باعث ارتباط میان ادیان مختلف می‌شود، سفر است. انسان‌ها با هر اعتقادی می‌توانند به هرجا که می‌خواهند سفر کنند و در حین سفر، با ادیان مختلف و آداب و سنن آن‌ها آشنا شوند.
شاید همین علاقه و استقبال مسافران برای آشنایی با دین و مذهب‌های مختلف بود که باعث شکل‌گیری زیرمجموعه دیگر برای صنعت گردشگری، با نام گردشگری مذهبی شد.
همه ساله در ماه محرم مردم شهرستان بهار کوی و برزن را با پرچم‌ها و علم‌های حسینی زینت می‌دهند و در این ایام از کوچه‌ها نوای حزن و غم و نوحه به گوش می‌رسد.
در این بین فرهنگ اقامه عزا بر سیدالشهدا در میان اقوام آذری و ترک زبان شهرستان بهار با ویژگی‌هایی همراه است؛ به طوری‌که همگی متحد در خیابان‌های اصلی شهر گردهم می آیند و به عزاداری می پردازند.
آئین عزاداری در این شهرستان از نظم خاصی برخوردار است و مرد و زن و پیر و جوان همه با هم برای اقامه عزای سالار شهیدان همکاری می‌کنند و از جمله برنامه‌های پرمخاطب در این شهرستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
معروف‌ترین حلیم‌پزی شهر بهار در محله حسن‌آباد صورت می‌گیرد که بانی خیر آن یک فرد خیر و مهاجر در زمان جنگ (زنده‌یاد حاج ابراهیم عبدالهی) بوده که در این مراسم چهل دیگ حلیم بارگذاشته می‌شود و از ابتدای صبح تاسوعا شروع به جمع‌آوری دیگ‌ها و مایحتاج پخت حلیم می‌پردازند و صبح عاشورا از سراسر شهرستان بهار و همدان و شهرستان‌های همجوار برای دریافت حلیم به این محله می‌آیند.
مهاجران نیز یکی از شهرهای شهرستان بهار است که در سمت شرقی بخش لالجین واقع شده است. در میان آثار فرهنگی و تاریخی این شهر، سینه‌زنی خاص مهاجران در ایام سوگواری ماه محرم ویژگی خاصی دارد که در کمتر نقاط کشور دیده شده و این خود یک میراث فرهنگی با ارزش است که در سال۱۳۹۸ به ثبت ملی رسیده است.
سبک سینه‌زنی اهالی این شهر به صورت دسته‌های گرد و حلقه‌ای‌شکل است که نفرات با گرفتن شال کمر یا کمربند یکدیگر این زنجیره را ایجاد می‌کنند. در هر حلقه یک مداح و یک دسته‌باشی یا همان سردسته وجود دارد.
مداح قطعه‌ای را به زبان ترکی مداحی می‌کند و پس از پایان قطعه سردسته بلافاصله برای هماهنگ‌کردن حلقه هر بار جمله‌ای را با محتوای رزم فریاد می‌زند و افراد حاضر در حلقه با تکرار آن جمله سینه می‌زنند و حلقه به چرخش درمی‌آید.
روش سینه‌زنی به صورت چند ضرب سریع و خم شدن و برخاستن فرد و به سینه‌زدن است که با شروع مداحی قطعه‌بعدی، حلقه از سینه‌زنی باز می‌ایستد و منتظر فرمان مجدد دسته‌باشی می‌ماند. شکل اجرایی این نوع سینه‌زنی مشابهت زیادی به اجرای یک تعزیه دارد و نوع جملات مداح و سردسته که با هم رد و بدل می‌کنند، شکلی از رزم را به نمایش می‌گذارد.
این سبک سینه‌زنی مختص شهر مهاجران است و در مورد پیشینه آن متن مکتوبی در دست نیست، اما پرواضح است که این شکل از سینه‌زنی در این شهر قدمت زیادی دارد و حتی پیران و بزرگان این شهر هم از گذشته‌های دور به صورت یک تاریخ شفاهی این فرهنگ عاشورایی را روایت می‌کنند.