بیمدیری
*آرمان نوری
در تمام دنیا معمولا شهرهای معروف با المانهایی طبیعی یا ساخته بشر به یاد آورده میشوند که رفته رفته به هویت آن شهر تبدیل شدهاند؛ اهمیت هویتسازی به قدری است که کشورهای حاشیه خلیج فارس با صرف هزینههای گزاف و ساختن آسمانخراش به دنبال آن و برندسازی از شهر و کشورشان هستند. در پاریس آنچه سالهای متمادی از این شهر در فیلمها و رمانها و کتب نشان داده شده برج ایفل و عشقبازی در کافهها و فضای شاعرانه در کنار رود سن جاری از این شهر است و این تصویرسازی آن قدر قدرتمند بوده که فقط با نامبردن از شهر مذکور موجی از تصاویر به ذهن هجوم میآورد.
حال به شهرمان همدان فکر کنیم که از نظر قدمت و تاریخ پشت آن جزو کهنترین شهرهای دنیاست. چه تصویری از نمادهای آن معرفی کردیم؟ چه بر سر الوند میآوریم؟ تصویر رودخانه السجرد چرا نشد در شهر بماند؟ رودخانهای که سر تا پای شهر را در بر میگیرد و اتفاقا ظرفیت آن را هم داشت. آنچه در عکسها دیده میشود و در خاطرات قدیمیها شنیده میشود رودخانه با شهر و مردمانش دمخور بوده. از آسیابهای آبی کنار آن تا شستوشو در آن. امروز مدیران آن زمان در دسترس نیستند تا بفهمیم دلیل خیابان کشی که امروز جزو خیابانهای معروف شهر هستند روی رودخانه چه بوده که مدیریت آنها تصویر رودخانه و همچنین قناتهای داخل شهر را نیست و نابود کرد و البته جای سوالی نیست؛ چراکه زمانه مذکور آغاز شهرسازی و مدیریت شهری مدرن در ایران بوده و هم آنکه خیلی از مسائل امروز آن دوره مطرح نبوده. امروز اما میشود این سوال مطرح شود که با توجه به ارتقای سطح تحصیلات مدیران و هم مردم و سهولت ارتباطات طرحی نو پیاده نمیشود و اشتباهات گذشته به طریقی دیگر تکرار میشود؟ اتفاقی که در پل پهلوانها افتاد در دیگر نقاط تکرار میشود و آیا معدود قسمتهای روباز رودخانه ضروری است مثل آن جا پوشانده شود؟ چقدر در این مورد مشورت شده؟ تصمیم محفل شخصی است یا کار کارشناسی شده؟ آیا هیچ راه جایگزینی نبوده برای روبازماندن رودخانه و همزمان جادهکشی؟ تصمیم مدبرانه برای اقدام ماندگار یا بیتدبیری و بیمدیرتی برای رانت و اسم درکردن؟ مضاف بر آنکه برای هدر نرفتن و نگهداری آب رودخانه السجرد و تاکنون هیچ اقدامی مثل ساخت آب بند انجام نشده. اقدامی که برای آبیاری باغات دره در سال پیش رو که سال خشک است ضروری است. و یا استفاده مفید و ساماندهی باغات جاده قدیم دره جهت فضای سبز عمومی در کنار رودخانه نشده است. رودخانه که از آب زلال چشمه فرشه سرچشمه میگیرد تا به شهرک فرهنگیان برسد تبدیل به فاضلاب و بوی گندش شده.
امروز همت لازم است برای عملیشدن طرح خوب جداسازی فاضلاب شهری از رودخانه برای ساخت تصفیه خانه. آزاد سازی حریم رودخانه گنجنامه کارنکویی است باید در دیگر نقاط هم تکرار شود و آخر امید این که رئوس تفکر در شهر مدیر باشند نه بیمدیر!