خیالتان راحت، الوند نابود می‌شود!
با وجود مخالفت‌ها، مدیران همدان همچنان بر ساخت جاده برگشت گنجنامه اصرار دارند
به مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان می‌گویم بر طبق نظر شما هم باید تا قله دماوند جاده کشید. اگر مطالعه شده چرا طرح‌های جایگزین مطرح نمی‌شود؟ بر طبق آمار هدف بیشتر افرادی که به گنجنامه می‌روند، دور دور است. چرا برای دور دور کردن شهروندان فضای جایگزین تعیین نمی‌کنید؟ جاده فعلی برای تردد عادی کافی است. اگر راه را عامل توسعه می‌دانید چرا جاده علیصدر و آورزمان که سالانه صدها نفر را به کشتن می‌دهد، درست نمی‌کنید؟ چرا همه توجهات فقط به جاده گنجنامه است؟
*حمیدرضا حق‌نظری
*روزنامه‌نگار
با وجود همه مخالفت‌هایی که از سوی اعضای شورای شهر، کارشناسان و فعالان محیط زیست شد، مدیرکل راه و شهرسازی خبر از تصویب طرح احداث جاده برگشت گنجنامه می‌دهد و این یعنی: «خیالتان راحت، الوند نابود می‌شود» و برای این نابودی ۴۸ میلیارد تومان بودجه هم تعیین کرده‌اند. حالا چند سال بعد که اثرات مخرب این جاده بر کوهستان الوند عیان شد، مسئولان و مدیران همدان از سیاست «کی بود؟ کی بود؟ من نبودم!» استفاده خواهند کرد و هر کس تقصیر را بر گردن دیگری خواهد انداخت، همان‌طور که قلب میدان میشان را شکافتند و در آن اتوبان احداث کردند و وقتی موضوع رسانه‌ای شد هر مدیری مسئولیت فاجعه را بر گردن دیگری می‌انداخت و هنوز هم پرونده قضایی آن در جریان است. حالا باید دید چه کسی یا چه کسانی از احداث این جاده نفع می‌برند که هیچ اعتراضی جلودارشان نیست.
کارشناسان با اجرای طرح مخالف هستند
رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای شهر همدان درباره روندی که طرح احداث جاده برگشت گنجنامه طی کرده، توضیح می‌دهد: اجرای این طرح از ابتدای شورای پنجم مطرح بود و سه جلسه در سه حوزه مختلف در این زمینه برگزار شد و ابعاد محیط زیستی، حقوقی، شهری، ترافیکی و موارد دیگر طرح مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسات قریب به اتفاق همه اساتید و کارشناسان حاضر مخالف اجرای این طرح بودند و قرار شد این طرح برای مطالعه به دانشگاه بوعلی سینا سپرده شود اما معاونت پژوهشی این دانشگاه اعلام کرد این طرح نیاز به مطالعه ندارد و کاملا مشخص است که نباید اجرا شود. بنابراین شهرداری هم از مطالعه این طرح صرف نظر کرد و همه چیز مسکوت ماند. اما چند وقت پیش این موضوع دوباره در مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای شهر مطرح شد و باز هم اعلام شد که اجرای این طرح برای همدان آسیب‌زاست.
«رضوان سلماسی» درباره معایب اجرای این طرح می‌گوید: گنجنامه یکی از آثار تاریخی همدان است که بعد از هویت تاریخی این شهر به آن شناخته می‌شود. این منطقه گلوگاه همدان محسوب می‌شود که باد غالب شهر از سمت آن می‌وزد و این یعنی همدان و حتی تویسرکان آب و هوای مطبوع خود را مدیون گنجنامه هستند. ضمن این‌که هر منطقه از شهر ظرفیتی دارد که اگر بیش از آن ظرفیت مورد استفاده قرار بگیرد، آسیب می‌بیند. گنجنامه قبل از ایجاد تاسیساتی مانند تله‌کابین، طرفداران خود را داشت و حالا با تاسیساتی که در آن کار گذاشته شده، حجم جمعیتی که وارد آن می‌شود، در حال افزایش است و این اتفاق تأثیرات منفی بر کوهستان الوند می‌گذارد و نتایج آن گریبان شهر همدان و مردم آن را خواهد گرفت.
وی ادامه می‌دهد: اگر در گنجنامه جاده احداث کنیم، در واقع جاذب جمعیت شده‌ایم. بنابراین نه تنها ترافیک آن کاهش پیدا نخواهد کرد بلکه با افزایش ترافیک مواجه خواهیم شد. در حالی که اجرای طرح در منطقه گنجنامه باید با محوریت کاهش جمعیت در آن باشد. اما این روزها تاسیسات شهری بیشتری مانند رستوران و هتل پای الوند برده می‌شود و همین باعث از بین رفتن باقیمانده باغات همدان می‌شود.
گنجنامه نابود می‌شود
سلماسی با بیان این‌که باید به فکر گونه‌های جانوری که در این منطقه زندگی می‌کنند هم باشیم، می‌افزاید: ورود به منطقه گنجنامه که مساوی با ورود به محل زندگی آن گونه‌های جانوری است، در درجه اول خودخواهی نوع انسان را نشان می‌دهد و در ادامه آن‌ها هم (مانند سگ‌ها) وارد زندگی انسان‌ها می‌شوند و آسیب‌های خودشان را دارند.
رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای شهر همدان تأکید می‌کند: اجرای این پروژه هزینه بسیار زیادی دارد که باید دید صرف این هزینه نسبت به آورده پروژه ارزشمند هست؟ آیا اجرای این طرح پیوست‌های محیط زیستی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد؟ باید توجه داشته پیست اسکی همدان در بهترین حالت دو ماه در سال قابل استفاده است و با اضافه‌کردن هرگونه تاسیسات شهری، دود، خودرو و مانند این به آن، حجم برف آن را به حداقل خواهیم رساند و ورزش زمستانی اسکی را هم از دست خواهیم داد.
مخالفت خواهم کرد
نماینده همدان در مجلس که در طول دورانی که بر کرسی مجلس نشسته همواره بر برخورد با تخریب‌گران محیط زیست همدان تأکید کرده، درباره احداث جاده برگشت گنجنامه معتقد است: شخصا در این زمینه کارشناس نیستم اما کارگروه کارشناسی دارم که از نظرات آن‌ها استفاده می‌کنم و اگر این گروه کارشناسی اعلام کنند ساخت جاده برگشت گنجنامه منجر به تخریب محیط زیست همدان و کوهستان الوند می‌شود، نه تنها حمایت نخواهیم کرد بلکه مخالف خواهیم بود.
به «احمدحسین فلاحی» می‌گویم یکی از مشکلات بزرگ همدان بی‌توجهی مدیران و صاحبان قدرت به نظرات کارشناسان است و بعدها که آسیب‌های طرح مورد اعتراض مشخص شد، دیگر نه مدیری هست که پاسخگو باشد و نه آسیب قابل جبران است. وی در این‌باره توضیح می‌دهد: محیط زیست و طبیعت همدان کم از تخریب‌ها آسیب ندیده است. بنابراین با اجرای هر طرحی که بر میزان این تخریب‌ها اضافه کند، مخالفت خواهیم کرد.
کار من ساخت راه است
از مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان می‌پرسم طبق گفته استاندار، مطالعات این طرح بیست سال پیش انجام شده است. آیا بعد از گذشت بیست سال و تغییراتی که همدان داشته، این طرح نباید مورد مطالعه مجدد قرار بگیرد؟ آن هم در شرایطی که منطقه، منطقه حساسی محسوب می‌شود که «داریوش حسینی» پاسخ می‌دهد: مطالعه مجدد این طرح به تازگی انجام شده و جزئیات آن شامل احداث باند دوم جاده گنجنامه به عباس آباد و شهر همدان است. ۴۸ میلیارد تومان برای این طرح بودجه تعیین و در سازمان برنامه و بودجه تصویب شده است.
وی در پاسخ به این سوال که ضرورت اجرای این پروژه در چیست، می‌گوید: اجرای این پروژه در جلسات مختلف استان مطرح شده و نماینده تویسرکان در مجلس درخواست یک جاده ایمن برای این شهرستان داشته است. در چنین شرایطی انجام مطالعات و ساخت این جاده به اداره‌کل راه و شهرسازی سپرده می‌شود. این جاده در روزهای آخر هفته با ترافیک شدیدی روبروست و حتی یک دوربرگردان هم ندارد. ما موظف به حل ترافیک این جاده هستیم. من معتقدم راه‌سازی عامل توسعه است. ما به دنبال این هستیم که اراضی این منطقه در اختیار دولت بمانند و عموم مردم از آن‌ها استفاده کنند در حالی‌که اکثر باغ‌های گنجنامه خصوصی است و شهروندان دیگر از آن‌ها بهره‌ای نمی‌برند. بنده اعتقاد به حفظ محیط طبیعی آن منطقه دارم اما این در شرایطی است که راه ورود خودرو به آن را ببندند و از شهروندان بخواهند به صورت پیاده در آن رفت و آمد کنند اما وقتی اجازه تردد خودرو در آن را می‌دهند، باید به فکر حل مشکل ترافیک آن هم باشند.
در طول سال‌های اخیر این منطقه با مشکلاتی مانند فقر پوشش گیاهی، فرسایش خاک و قطع درختان مواجه بوده و کارشناسان و فعالان محیط زیست معتقدند اگر مطالعه‌ای در آن صورت گرفته توجهی به نتایج آن نشده است. به حسینی می‌گویم: بر طبق نظر شما هم باید تا قله دماوند جاده کشید. اگر مطالعه شده چرا طرح‌های جایگزین مطرح نمی‌شود؟ بر طبق آمار هدف بیشتر افرادی که به گنجنامه می‌روند، دور دور است. چرا برای دور دور کردن شهروندان فضای جایگزین تعیین نمی‌کنید؟ جاده فعلی برای تردد عادی کافی است. اگر راه را عامل توسعه می‌دانید چرا جاده علیصدر و آورزمان که سالانه صدها نفر را به کشتن می‌دهد، درست نمی‌کنید؟ چرا همه توجهات فقط به جاده گنجنامه است؟ و وی توضیح می‌دهد: وظیفه من توسعه جاده است چون من دستگاه اجرایی هستم. اگر نقد دارید، به اداره‌کل محیط زیست وارد کنید که مجوز ساخت این جاده را می‌دهد. به من می‌گویند این جاده کشته می‌دهد و من هم مجبورم موضوع را پیگیری کنم. وگرنه پروژه‌های مهم‌تر از جاده گنجنامه داریم. برای مثال در حال حاضر توسعه راه‌آهن از هر پروژه‌ای مهم‌تر است. کار من ساخت راه است و تخصصی در حوزه محیط زیست، گردشگری و ورزش ندارم.
حریم همدان تا آن سوی الوند است
چنین مواضعی بود که باعث شد یک شرکت خصوصی دل الوند را بشکافد و در میدان میشان که به نگین الوند معروف است، جاده بکشد و اگر اعتراض رسانه‌ها و شهروندان نبود، الان آن‌جا تبدیل به اتوبان شده بود. از مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان می‌پرسم چرا گذاشتید در میدان میشان جاده بکشند که پاسخ می‌دهد: آن موقع که این اتفاق افتاد من تازه به همدان آمده بودم و اصلا نمی‌دانستم میدان میشان کجاست؟! برای هر منطقه حریم تعریف می‌کنند تا اگر در آینده لازم شد از آن به محدوده اضافه کنند. وقتی حریم شهر همدان را تا آن سوی الوند تعریف کرده‌اند، من چه کار کنم؟ پیشنهاد من این بود که حریم شهر را از گنجنامه ببندند و بقیه را به منابع طبیعی بسپارند. ما از مجموعه تله‌کابین شکایت کرده‌ایم و این شرکت موظف است در فصل زمستان درختان کاشته‌شده را جابجا کند و جاده را به حالت اول برگرداند. ما از ساخت این جاده اطلاع نداشتیم که برای آن اجازه صادر کنیم.