دایه مهربان‌تر ازطبیعت نباشیم

*نازنین ناصری

*کارشناس ارشد محیط زیست

فصل سرما و یخبندان از راه رسیده و همان‌طور که در این فصل انسان نیاز به مراقبت‌های بیشتر دارد، سایر موجودات نیز از این نیاز مستثنی نیستند. نمونه آن را می‌توان حیوانات بی‌سرپرستی مانند سگ‌ها و گربه‌ها مثال زد که این روزها در روستاها و اطراف شهر همدان زیاد مشاهده می‌شوند. گاهی اوقات خیلی از ما انسان‌ها از سر دلسوزی و مهربانی برای این حیوانات غذا و پناهگاه تهیه می‌کنیم غافل از این‌که این دلسوزی شاید تبعات بدی هم برای این حیوانات و هم برای مردم داشته باشد، چراکه مهربانی بدون دانش و آگاهی همیشه هم سودمند نبوده و اوضاع را بدتر کرده، این‌که می‌توانیم به حیوانات در این فصل غذا دهیم یا نه، سوالی است که ذهن خیلی از افراد علاقه‌مند به حیات وحش و محیط زیست را به خود مشغول کرده است.

چالش‌های غذارسانی بدون آگاهی به حیوانات بی‌سرپرست

غذادادن به حیوانات بی‌سرپرست بدون دانش، آگاهی و مشورت با کارشناسان حیات وحش باعث می‌شود به صورت دسته‌های مختلف کنار هم جمع شوند که این به تغذیه آن‌ها از طرف انسان بستگی دارد، و آن‌ها دیوانه‌وار زاد و ولد می‌کنند و تعداد آن‌ها به صورت تصاعدی رشد می‌کند و ممکن است در یک منطقه کوچک، شمار زیادی از حیوانات داشته باشیم که با یگدیگر به جنگ و دعوا مشغول می‌شوند، بیماری منتشر می‌کنند و جمعیت آن‌قدر زیاد می‌شود که غذادادن به آن‌ها از کنترل خارج می‌شود و این حیوانات در طی چندین نسل وابسته به انسان و اهلی می‌شوند و وقتی انسان دست از غذا دادن به این حیوانات بی‌سرپرست برمی‌دارد و دوباره این حیوانات بخواهند به روند طبیعی زندگی خود برگردند و زندگی در حیات وحش را پیش رو داشته باشند، مشکلات زیادی را به وجود می‌آورند از جمله: بر‌هم زدن اکوسیستم، شکار بیش از حد زنجیره‌های پایین غذایی که باعث شکسته شدن شبکه‌های غذایی می‌شود و همچنین برای سایر اشکال طبیعت مشکلاتی را به وجود می‌آورد و یا این‌که حیوان در پیداکردن غذا ناتوان بوده و ممکن است از فرط گرسنگی بمیرد.

باید و نباید‌های غذارسانی به حیوانات بی‌سرپرست

مهم است که قبل از انتخاب غذا دادن به حیوانات بی‌سرپرست، بایدها و نبایدهای اساسی را بدانیم.

• اول این‌که فقط در شرایط خاص می‌توانیم به حیوانات بی‌سرپرست غذارسانی کنیم. مانند وقتی که هوا خیلی سرد است که در فصل سرما به علت این که حیوانات قلمرو کوچک‌تری حفظ می‌کنند و گشت‌زنی زیادی برای به دست آوردن غذا ندارند یا این‌که حیوان صدمه دیده و از یافتن غذا در چنین مواقعی ناتوان است که کارغذارسانی هم باید زیر نظر کارشناسان حیات وحش و با همکاری مسئولین حوزه‌های مرتبط صورت گیرد و اصول زیر در آن‌ها رعایت شود.
• در غذارسانی به حیوانات بی‌سرپرست ابتدا باید ثابت‌قدم باشید، قصد ندارید ثابت قدم باشید، بهتر است اصلا شروع نکنید. وقتی غذا دادن به آن‌ها را به طور ناگهانی کنار می‌گذارید، حیوانات به خصوص توله‌سگ‌ها و بچه گربه‌های جوان‌تر، وقتی وابسته به شما رشد می کنند، از نحوه دریافت غذا بی‌اطلاع می‌شوند.

• یک نقطه را انتخاب کنید و هر روز در همان مکان به آن‌ها غذا بدهید. این نه تنها به حیوانات کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود بدانند که هر روز از کجا غذا می‌گیرند، بلکه حس نظم و انضباط را در آن‌ها ایجاد می‌کند که شروع به شکل‌گیری یک روال می‌کنند.

• همیشه یک کاسه آب بگذارید. می‌توانید برای حیوانات بی‌سرپرست یک کاسه آب در بیرون از خانه و یا در خیابان بگذارید.همچنین می‌توانید یک کاسه و یک بطری آب با خود حمل کنید و بعد از غذا دادن مقداری از آب را برای آن‌ها بگذارید.

• از دادن آب سرد یا گرم به آن‌ها خودداری کنید.از تمیز کردن و نگهداری کاسه آب اطمینان حاصل کنید تا  بودن خزه یا پشه به دلیل راکد بودن آب جلوگیری کنید.

• گوشت برای حیوانات مسن مهم است اما تهیه وعده‌های غذایی پر از گوشت می‌تواند گران باشد.در عوض، می‌توانید قطعات دورریختنی گوشت مانند ریه و پای مرغ را با قیمت بسیار ارزان‌تری از قصابی تهیه کنید. مطمئن شوید که آن را به درستی بپزید و فقط به گربه‌ها و سگ‌های مسن‌تر بخورانید، زیرا حیوانات جوان‌تر هنوز در حال دندان درآوردن هستند و هنوز سیستم گوارشی کاملی ندارند.