*فاطمه کاظمی
*خبرنگار
معرفی آثار «افشین رضاپور» با رونمایی از کتاب «جاده تنباکو» به همت «حسین زندی» و هفتهنامه همداننامه در قالب سلسله نشستهای خوانش (۴) پنجشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۱در شهر کتاب همدان برگزار شد.
در این برنامه «مرتضی پرورش» و «آرزو شاطاهری» زوج نویسنده همدانی و همچنین «بابک روشنینژاد» نویسنده همدانی به سخنرانی پرداختند.
«رحمت خیری» مترجم پیشکسوت همدانی درباره علم ترجمه و تأثیر ترجمه ادبیات اروپایی بر ادبیات فارسی صحبت کرد و «افشین رضاپور» و «فهیمه زاهدی» ویراستار کتابهای رضاپور درباره اهمیت ترجمه خوب صحبتهایی ایراد کردند.
روشنینژاد در این برنامه گفت: فکر میکنم بد نیست درباره مفهوم «ترم اگزیستانس» که در علوم انسانی بسیار مهم است، صحبت کنم. اگزیستانس چنانچه در سدههای میانی به معنای «وجود» و «ماهیت» به کار برده میشد، اما در سده نوزدهم معنای دقیقتر خود را پیدا کرد، یعنی نوعی برون ایستادن و گام به بیروننهادن. از نظر بسیاری از فیلسوفان اگزیستانسیالیست، این مفهوم مختص انسان است و موجودات دیگر بهرغم اینکه هستند، اما وجود ندارند، به خصوص سارتر بر این موضوع تأکید داشت.
وی افزود: من فکر میکنم این ویژگی که انسان قابلیت دارد بیرون از خودش بایستد، در بعضی از ساحتهای زندگی بیش از ساحتهای دیگر تجربه میشود و یکی از این ساحتهای مهم، ادبیات است و به گمان من در حوزههای ادبی و هنری، رمان حوزهای است که بیش از هر حوزه دیگری، در آن مسئله اگزیستانس تبدیل به یک مسئله اصلی میشود.
روشنینژاد توضیح داد: ظاهرا در گذشتههای دور، با کسانی که حامل خبر بد بودند، برخورد مهرآمیزی نمیشد و این هنوز البته نه به اندازه جهان باستان، وجود دارد. با این وجود، من میخواهم یک خبر بد درباره «زبان» بدهم و آن اینکه این حوزه گرهی دارد که خیلی از مترجمان هوشمند توانستهاند آن را باز کنند. این گره آن است که ترجمه رمان صرفا مسئله زبان نیست و نوشتن یک نثر بیغلط پاکیزه است که استادان نگارش اصول آن را به ما یاد دادهاند، اما خیلی از متونی که فارسی خوبی دارند، موفق نشدهاند به زبان مناسب رمان برسند.
وی افزود: نکته مهمی که در آثار افشین رضاپور وجود دارد، اینکه مشخصا در «انتخاب سوفی» و «ناترنر» و «جاده تنباکو»، رسیدن به یک زبان که با ادبیات داستانی مناسبت دارد، کاملا مشهود است.
روشنینژاد گفت: این کتابها با مسئله وجود بیشتر گره میخورد و ادبیات نیز یعنی جای دیگران زیستن. اگر به این موضوع اعتقاد داشته باشیم که زبان مهمترین دستاورد انسان است، این عرصه که دیگریت را مطرح میکند، آنچه افشین رضاپور انتخاب کرده، یکی از بزنگاهها در مسئله زبان ادبی است و نه فقط زبان ادبی بلکه زبان ادبیات داستانی. اینجا من حامل یک خبر خوش خواهم بود و آن اینکه چنانکه من دیدم، یک موفقیت بسیار درخشان در «انتخاب سوفی» دیده میشود و آن رسیدن به زبان رمان است.