*آیدا شاکر
*روزنامهنگار
در اغلب چهارراهها، صدای بوق ممتد رانندگان به یکدیگر برای حرکت کردن، از سبز شدن چراغ راهنمایی سریعتر اتفاق میافتد! دلیل این امر شاید بیش از آنکه به عجله رانندگان ربط داشته باشد، به فرهنگ رانندگی در شهر مربوط شود.
زندگی در شهر و خیابانهایی مملو از اتومبیلهای مختلف، مستلزم رعایت فرهنگی است که متاسفانه هنوز هم توسط بسیاری افراد نادیده انگاشته میشود. بخش مهمی از فرهنگ رانندگی در شهر، قوانین نانوشتهای هستند که هرچند سبب حفظ امنیت و آرامش رانندگان و عابران و اهالی شهر میشوند، اما اغلب به آن توجهی نمیشود. حق عبور به رانندگانی که از فرعی وارد خیابان اصلی میشوند یا عابران پیادهای که میخواهند از خیابانی شلوغ عبور کنند، صبوری در چهارراهها هنگام سبز شدن چراغ راهنمایی و خودداری از بوق زدنهای ممتد و مانند این، همگی قوانین نانوشتهای هستند که شاید رعایت نکردن آنها با جریمه پلیس همراه نباشد اما باعث سلب آرامش و حتی امنیت سایر رانندگان و شهروندان میشود. رعایت این موضوعات همانند رعایت ادب و احترام در تعاملات اجتماعی، نشاندهنده سطح فرهنگ افراد و تضمینکننده آرامش شهر و شهروندان آن است و به همین سبب از اهمیت زیادی برخوردار است.
رانندگی پرچالش
شهاب جوان ۲۹ ساله همدانی، در این زمینه معتقد است: رانندگی در همدان بسیار پرچالش و دشوار است. خیابانهای شهر نسبت به حجم زیاد خودروها گنجایشی اندک دارند و همین مسئله سبب ترافیکهای شدید خصوصا در ساعات پرتردد میشود. در ترافیک نیز بسیاری از رانندگان دائما با تعویض لاین حرکت خود سبب بدتر شدن شرایط میشوند.
وی میگوید: در این شرایط اگر خودرویی قصد خروج از محل پارک یا ورود به خیابان اصلی را داشته باشد باید مدتها با چراغ راهنما و حرکت دست از سایر رانندگان درخواست کند که به او اجازه عبور بدهند و در نهایت نیز یا راننده بافرهنگی این کار راه میکند یا فرد مجبور میشود اصطلاحا به زور راه بگیرد تا عبور کند!
شهاب با برشماری چندین نمونه از این موضوعات، میافزاید: یکی دیگر از مسائلی که در چهارراهها و پشت چراغ راهنمایی سبب ترافیک بیشتر میشود این است که بسیاری از رانندگان پشت چراغ راهنمایی، در مقابل خروجی سمت راست چهارراه میایستند که در حالت معمول باید باز باشد تا رانندگانی که قصد خروج دارند از آن عبور کنند. این کار باعث میشود راه این رانندگان برای خروج از سمت راست بسته شود و ترافیک پشت چراغ راهنمایی افزایش یابد. این در حالی است که در برخی شهرها مانند اصفهان و تبریز و تهران این موضوعات توسط اغلب رانندگان رعایت میشود و به صورت فرهنگ جا افتاده است.
نگاه تبعیض آمیز به خانمها
نازنین دانشجوی دانشگاه بوعلی سینای همدان و صاحب یک پراید است. او با اشاره به کار دشوار رانندگان خانم در ترددهای شهری بیان میکند: متاسفانه نگاه بسیاری از افراد به رانندگی خانمها تبعیض آمیز است. همین موضوع باعث میشود کار ما در رانندگی خصوصا در ساعات شلوغ خیلی سختتر باشد.
این دانشجو در توضیح سخنانش میگوید: برخی از رانندگان با پیشفرض اینکه خانمها نمیتوانند درست رانندگی کنند با ما برخورد میکنند. مثلا در محل دوربرگردانها رانندگان پشت سر با بوقهای متعدد سبب به هم زدن آرامش ما میشوند و صبر و تحمل کمتری در برابر رانندگان خانم نشان میدهند. حتی در تصادفات نیز بسیاری افراد بدون آنکه از اتفاق با خبر باشند حق را به رانندگان آقا میدهند. این مسائل سبب کم شدن اعتماد به نفس خانمها در رانندگی نیز میشود و خواه ناخواه اجازه رشد و پیشرفت در رانندگی را از بانوان میگیرد.
بیتوجهی به قانون
مریم مربی تعلیم رانندگی یکی از آموزشگاه های رانندگی شهر همدان، ضمن تاکید بر اهمیت رعایت قوانین رانندگی اظهار میکند: گذشته از اهمیت رعایت قوانین و مقررات راهنمایی رانندگی که در کلاسها آموزش داده میشوند، قوانین بسیاری هستند که از فرهنگ رانندگی نشات میگیرند اما چون شامل قانون نشده و رعایت نکردنشان جریمه ای در پی ندارد، اغلب به آنها بی توجهی میکنند و این معضل بزرگی در تردد شهری است.
وی در ادامه میگوید: متاسفانه بسیاری از رانندگان حتی به ماشینهای تحت تعلیم نیز توجهی نشان نمیدهند و با بوق زدن و حتی سبقتهای ناگهانی مشکل آفرینی میکنند. از آنجایی که این افراد تحت تعلیم هستند ممکن است اشتباهات جزئی داشته باشند که ما به عنوان مربی بلافاصله آنها را اصلاح میکنیم و اجازه بروز خطر را نمیدهیم اما بسیاری از رانندگان در برابر خودروهای تحت تعلیم عجول و کم حوصله هستند خصوصا اگر تعلیم گیرندگان خانم باشند. این موضوع باعث برهم خوردن آرامش افراد تحت تعلیم میشود و آموزش را دشوار کرده و درصد خطا را نیز بیشتر میکند به همین دلیل من همواره به شاگردانم مخصوصا شاگردان خانم، تاکید میکنم که به بوقها و اعتراضهای بیمورد برخی رانندگان بیتوجه باشند تا دچار اشتباه در رانندگی نشوند.
بهبود فرهنگ رانندگی
سرهنگ علی فکری رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان همدان با اشاره به فرهنگ رانندگی در شهر همدان بیان میکند: فرهنگ رانندگی و رعایت قوانین عبور و مرور در همدان از شرایط مناسبی برخوردار است و هدف ما نیز همواره مطلوبتر ساختن آن بوده است تا با کاهش تخلفات و تصادفات سبب ایجاد امنیت شویم و از آنجایی که در سالهای اخیر نسبت به گذشته شاهد کاهش میزان تصادفات شهری هستیم نشان میدهد فرهنگ رانندگی نیز رو به بهبود بوده است. برای مثال بستن کمربند ایمنی و حرکت در بین خطوط در سالهای اخیر با پیشرفت قابل ملاحظه ای همراه بوده است.
وی میافزاید: البته به هرحال درصد اندکی از افراد هستند که قانون گریزند و ما با اعمال قانون و راههای مختلف دیگر با آنها برخورد میکنیم. متاسفانه این افراد در حوزه رانندگی شهری تحمل و حوصله کمتری دارند و با عجله و شتاب زدگی و تخلف از قوانین راهنمایی رانندگی سبب بروز حادثه و تصادفات نیز میشوند هرچند تعداد این افراد خیلی کم است اما ما در تلاش هستیم که فرهنگ رانندگی را در این افراد نیز گسترش دهیم تا وضعیت رانندگی شهرمان مطلوبتر شود.
بانوان فرهنگ یار ترافیک
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان همدان در خصوص اقدامات این ارگان در راستای رشد فرهنگ رانندگی اظهار میکند: از جمله این اقدامات، برگزاری کلاسهای آموزشی فرهنگ رانندگی برای افرادی است که به تازگی گواهینامه دریافت میکنند. همچنین در سال جاری مبحث «بانوان فرهنگ یار ترافیک» را پیگیری کردیم که طی آن تعداد نزدیک به صد تا هزار نفر خانم شاغل یا خانه دار به عنوان فرهنگ یار برگزیده شدهاند که این افراد وظیفه آموزش «فرهنگ صحیح رانندگی» به اعضای خانواده خود را برعهده دارند تا آموزش و فرهنگسازی در این خصوص را از سطح خانوادهها آغاز کنیم. علاوه بر این، آموزشهایی در فضای مجازی برای علاقهمندان ارائه میشود که به ارتقای سطح فرهنگ رانندگی کمک میکند. در کنار این آموزشها، با کنترل شدید رفت آمدهای شهری توسط دوربینها، با تخلفاتی که شایع هستند و جان افراد را نیز به خطر میاندازند به طور جدی برخورد میکنیم به این امید که این اقدامات سبب رشد بیشتر فرهنگ رانندگی شهر شود.
سرهنگ فکری در انتها تاکید میکند: برای رعایت قوانین و مقررات و فرهنگ رانندگی نباید نگاهمان تنها به پلیس و نهاد قانون گذار باشد، «خانواده» بهترین فضا برای برای ارتقای فرهنگ در تمامی زمینه ها، خصوصا در راستای رشد فرهنگ رانندگی است به همین دلیل والدین نقش بسیار مهمی در آموزش این موضوعات به فرزندان خود که آیندهسازان جامعه هستند، ایفا میکنند.