ما نفس می‌خواهیم نه بیمارستان
یک فعال محیط زیست: مگر دامنه‌های الوند چه گناهی دارند که این همه دست‌اندازی و دست‌درازی به آن می‌شود؟ من از کسانی که طرح‌ها و ایده‌ها را می‌دهند، می‌پرسم، آیا تا به حال از مردم پرسیده‌اید که اگر محیط زندگی آنها را تخریب و به جای آن ساختوساز انجام دهند، راضی هستند؟
*فاطمه کاظمی
*روزنامه‌نگار
تا همین چند سال پیش، اگر از یک ارتفاع مانند تپه عباس‌آباد به تماشای همدان می‌نشستیم، نیمه‌ای از شهر روشن و نیمه دیگر آن تاریک بود، چراکه همه امکانات حتی روشنایی معابر برای محلات بالای شهر تعریف شده بود و سهم محلات پائین شهر کوچه‌های تنگ و تاریک و خاکی بود. هرچه جلوتر رفتیم، زرق و برق‌های جنوب جغرافیایی شهر بیشتر شد و هتل، رستوران، باغ رستوران و سازه‌های گردشگری بود که در دامنه الوند ساخته شد. این سازه‌ها آرام آرام چراغ الوند را خاموش کرد و تقریبا همه کوهستان الوند زیر چکمه مقوله «توسعه گردشگری» له شد و این روزها دیگر رمقی برای آن نمانده است. نیمه همیشه تاریک شهر اما همچنان تاریک است و کسی که به فکر توسعه در آن نیست، در حالی‌که می‌شد همین سازه‌ها را با هزینه‌ای به مراتب کمتر در شمال جغرافیایی شهر ساخت و به آن روشنایی بخشید. پای صحبت تعدادی از فعالان محیط زیست نشسته‌ایم و در این‌باره نظر آنها را پرسیده‌ایم.
به بهانه توسعه، به دنبال ارزش افزوده
«علیرضا امزاجردیان» کوهنورد و فعال محیط زیست می‌گوید: ساخت فضاهای به اصطلاح گردشگری در دامنه الوند، علاوه بر تخریب این فضای طبیعی محدود، بهانه‌ای برای ساختوساز در حاشیه این فضاها که معمولا مربوط به نهادهای دولتی هستند، شده است. این افراد از یک الگوی آمریکایی پیروی می‌کنند که طبق آن، با ساختوساز در این زمین‌ها، برای زمین‌های اطراف ارزش افزوده ایجاد می‌کنند تا این املاک را با قیمت بیشتری به فروش برسانند.
وی می‌افزاید: دامنه الوند به اندازه کافی ترافیک دارد و با جاده‌های غیراستانداری که دارد، هرگونه ساختوساز بیشتر بر ترافیک آن خواهد افزود.
امراجردیان با طرح این سوال که چه اصراری به انجام همه ساختوسازها در دامنه الوند است، توضیح می‌دهد: مناطقی همچون پل بابک، مکان‌های مناسب‌تری برای ساخت‌وسازهای توسعه‌محور است و باید توجه داشت این مناطق هم به توسعه نیاز دارند و همه امکانات نباید متعلق به مناطق مرفه‌نشین باشد.
وی تأکید می‌کند: ساختوساز در شمال جغرافیایی شهر، کنار بزرگراه آلودگی ایجاد نمی‌کند، ترافیک‌ساز نیست و دسترسی به آن راحت‌تر است. اما ساختوساز در دامنه الوند منجر به ویرانی منابع طبیعی و تخریب باغات می‌شود و در کنار آن، ترافیک و شلوغی دارد.
این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: هزینه ساختوساز در شمال جغرافیایی شهر به مراتب کمتر از دامنه الوند است و حمل مصالح در این منطقه راحت‌تر انجام می‌شود. بنابراین با اصرار برخی به انجام ساختوساز در دامنه الوند، به مقاصد دیگری خواهیم رسید که چیزی جز ایجاد ارزش افزوده برای زمین‌های اطراف نیست.
به نام گردشگری به کام…
«مجتبی جوادیه» فعال حوزه گردشگری معتقد است: فضاهایی مانند دامنه الوند که ظرفیت‌های گردشگری همدان محسوب می‌شوند، نباید عرصه ساختوساز در حوزه خدمات شود چراکه فرصت‌های بزرگ از این منطقه گرفته می‌شود.
وی می‌افزاید: در همدان برای ساخت سازه‌هایی مانند بیمارستان، مناطق مناسب‌تری وجود دارد اما در همدان جز بیمارستان‌های بعثت و آتیه، بقیه بیمارستان‌ها، جانمایی درستی ندارند، حالا اگر در حیدره بیمارستان ساخته شود که اوضاع بدتر می‌شود. جدای از مباحث محیط زیستی و گردشگری، هزینه ساخت یک بیمارستان استاندارد در منطقه‌ای مانند حیدره بسیار بالاست. در حالی که در مناطقی مانند شورین، زمین‌های بزرگی وجود دارد که کنار آزادراه قرار گرفته و مسیرهای دسترسی مناسبی دارد اما برخی مدیران ترجیح می‌دهند باغات نابود و جاده ساخته شود تا چنین سازه‌هایی در دامنه الوند باشد.
به جوادیه می‌گویم طی سال‌های اخیر، ساخت‌وسازهای صورت‌گرفته برای الوند به بهانه توسعه گردشگری بوده، آیا شمال جغرافیایی شهر به گردشگری و توسعه آن نیاز ندارد که همه سازه‌ها در دامنه الوند ساخته می‌شود و وی تأکید می‌کند: این‌که در فضاهایی که شرایط آنها فراهم است به فکر توسعه گردشگری باشیم، یک نگاه فرسوده است و بوی کهنگی می‌دهد. زمانی که هتل مکارچی (بیمارستان بهشتی فعلی) ساخته شد، برای آن زمان اقدام درستی بود اما الان باید با علم روز دنیا پیش رفت. در مکانی که خود به خود توسعه گردشگری در آن اتفاق افتاده است، هزینه بیشتر در آن باعث ایجاد مشکلات بعدی می‌شود و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، رونق را در آن از بین می‌برد.
وی تأکید می‌کند: پروژه‌هایی مانند بیمارستان و دهکده سلامت را می‌توان در جاده تهران یا ملایر ساخت و باعث رونق آن منطقه شد.
از مردم بپرسید
«قاسم شعبانلو» کوهنورد و فعال محیط زیست نیز می‌گوید: وقتی صحبت از محیط زیست و منابع طبیعی و هوای پاک می‌شود، ناخواسته اولین چیزی که به ذهن کوهنوردان می‌رسد کوه و کوهستان و دامنه‌های اطراف آن است. کوهنوردان احساس خاصی نسبت به محیط زیست، منابع طبیعی و در کل زمین دارند. انگار زمین، منابع طبیعی و کوهستان بخشی از وجود آن‌هاست. وقتی برای اولین بار خبر طرح احداث بیمارستان هزار تخت‌خوابی را در دره حیدره دامنه الوند شنیدم، شوکه شدم. مگر ما چقدر فضای سبز محیط کوهستان داریم؟
وی می‌افزاید: جدای از مسائل زیرساختی و امکانات جانبی برای احداث این پروژه، مگر می‌شود مسائل پیرامون محیط زیست و تخریب ناشی از اجرای چنین طرحی را در نظر نگرفت؟ مگر دامنه‌های الوند چه گناهی دارند که این همه دست‌اندازی و دست‌درازی به آن می‌شود؟ من از کسانی که طرح‌ها و ایده‌ها را می‌دهند، می‌پرسم، آیا تا به حال از مردم پرسیده‌اید که اگر محیط زندگی آنها را تخریب و به جای آن ساختوساز انجام دهند، راضی هستند؟
شعبانلو خطاب به مسئولان می‌گوید: ای کاش به میان مردم بیایید و از دل آنها بپرسید. اکثر مردم ما حاضر نیستند یک وجب از این دره‌ها و دامنه‌ها را به بزرگ‌ترین ساختمان‌های مثلاً رفاهی عوض کنند. مگر نمی‌گویید می‌خواهید امکانات بیاورید، بیمارستان بسازید، بوستان یا تله کابین بسازید. ما مردم زندگی می‌خواهیم، هوای پاک، آب سالم، رودخانه و دره و کوه می‌خواهیم. به نظر من با این ساختوسازها و این اقدامات عجولانه، خودخواهانه و منفعت‌طلبانه نفس تک تک مردم را به تنگ می‌کنیم و قلبشان را به درد می‌آوریم. از روزی که این ساختوسازها و دست‌اندازی‌ها در دامنه الوند بیشتر شده ما جامعه کوهنوردی مانند کسی که زخمی به تن برداشته درد می‌کشیم و ناله سر می‌دهیم، درمان دردهای ما دست کشیدن از تخریب الوند است.
این کوهنورد توضیح می‌دهد: انگار کوه‌ها، دامنه‌ها و دره‌های اطراف که مهم‌ترین منبع آب آشامیدنی و هوای پاک است، بی‌صاحب و بی‌سرپرست است. اما در واقع این دره‌ها و کوه‌های شهر و دیار ماست. بهای تخریب دامنه‌ها و دره‌ها زندگی و تنفس تک تک مردم این شهر است. تک تک ما مردم باید به فرهنگ‌سازی حفظ حریم کوهستان و مراقبت از درختان، گیاهان و طبیعت وحشی آن اقدام کنیم.
به نظر من برای این‌که جلوی فاجعه محیط زیستی را بگیریم، تمام مردم و مسئولین در هر جایی که هستند باید همدل و متحد شده و در راه نگهبانی و حفاظت از سرمایه‌های اصلی زمین یعنی درختان و گیاهان و البته دامنه‌های کوه کوشا باشیم. اگر اقدام درستی انجام ندهیم، خیانت در حق گذشتگان و آیندگان خویش کرده‌ایم.