یک دانش‌آموخته حوزه ورزش:
اغلب زنان جامعه ما، دچار فقر حرکتی و ضعف عضلانی هستند
بشیری: فیت‌بودن الزاما به معنی سالم‌بودن نیست. به عبارتی اندام متناسب به معنی دارا بودن جسمی که عضلاتش بتواند وظیفه خود را به خوبی ایفا کند، نیست؛ چراکه بعضی افراد به‌صورت ارثی از فیزیک نرمالی برخوردارند یا ژن چاقی ندارند، اما در این افراد هم، باوجود ظاهر چشمگیر شاهد ضعف‌های عضلانی و دردهای مفصلی هستیم.
*زهرا کرد
*پرستار
این روزها نگاه کوتاه‌مدت و نتیجه‌محور سبب شده که فرآیندها نادیده گرفته شوند و افراد در هر زمینه‌ای به دنبال مسیر میانبر باشند. برای کسب مهارت، درآمد و یا حتی یک فیزیک مناسب. در صورتی‌که از ابتدای خلقت، دستاوردهای بشر ماحصل تمرین و تکرار بوده و دورزدن این اصل، در واقع کتمان حقیقت است.
یکی از دلایلی که صاحبان مشاغل را به استخدام‌نکردن نیروی زن مجاب می‌کند، استعلاجی و مرخصی زایمان زنان است؛ زیرا در نگاه اقتصادی، حقوق‌دادن به نیرویی که موظف به پرداخت هزینه‌های درمانش هم هستی به صرفه نیست.
در نگاه نخست، ضعف جسمانی به عنوان تفاوت فیزیولوژیک مرد و زن قلمداد شده و زن را نیرویی در نظر می‌گیرند که در درازمدت مستهلک شده و توان انجام نقشش را ندارد. براساس تحقیقات صورت‌گرفته نیز فرسودگی شغلی در زنان بیش و پیش از مردان مشاهده می‌شود. فرسودگی که ربطی به نوع شغل ندارد؛ چراکه این موضوع را در زنان خانه دار هم سراغ داریم. در این شرایط داعیه برابری‌طلبی از جانب زنان به علت موارد مذکور، توسط جامعه و نظام مردسالار پذیرفته نمی‌شود و در صورت بروز این فرسودگی به راحتی توسط سیستم کنار گذاشته می‌شوند. ریشه چنین حضور ابتر و ناکافی زنان در عرصه‌ای که فعالیت فکری را توأم با فعالیت جسمی می‌طلبد، چیست؟ از طرفی این روزها با اصطلاحاتی چون مراقبت شخصی روزانه مواجهیم. مراقبت‌هایی که صرفا نقاط در معرض دید نظیر پوست و مو را شامل می‌شوند. در این حالت اگر هم نقص یا ضعفی در این دو نقطه مذکور باشد سریعا و با صرف هر هزینه‌ای در جهت رفع آن بر می‌آئیم، اما آیا نسبت به ضعف عضلات و مفاصل نیز چنین نگاه فوریتی و ضروری داریم؟
از دکتر«مریم بشیری» دکترای اصلاح آسیب‌های جسمانی ریشه مشکلات عدیده جسمی زنان در درازمدت را می‌پرسم و وی معتقد است: اغلب زنان جامعه ما، فارغ از طبقه اجتماعی دچار فقر حرکتی و به تبع آن ضعف عضلانی هستند. منظور از فقر حرکتی، نبود فعالیت‌هایی است که منجر به رشد و تقویت عضلات می‌شود، نه صرفا اموری چون خانه داری و خریدکردن. در این میان پربیراه نیست که شاهد حضور دردناک زنان در محل کار و یا منزل از نیمه سوم زندگی باشیم. جوانانی که از زانو درد و کمر درد شکایت دارند و برای درمانش ضمن‌گرفتن استعلاجی از دکتری به جراح دیگر مراجعه می‌کنند. در این میان ضمن هدررفت منابع جهت تربیت نیرو و افزایش هزینه‌های درمان و همین‌طور غیبت از کار آن‌ها، مجموعا فشار هنگفتی به سیستم وارد می‌کند. در صورتی که می‌شد این سیکل معیوب را با بررسی‌های دقیق ادواری در نطفه متوقف کرد. از طرفی امکان تغییر و یا کاهش ساعت کاری برای بسیاری از افراد شاغل وجود ندارد. با این شرایط بهتر است که زنان سازگاری جسمی مناسبی با شغل خود پیدا کنند.
پیش‌نیاز شغلی برای زنان
بشیری به جای خالی معاینات پیش از اشتغال اشاره می‌کند و می‌گوید: این معاینات سبب ذخیره هزینه برای سیستم می‌شود؛ چراکه اگر این بررسی‌های علمی و تخصصی پیش از ورود هر فرد اعم از زن و مرد انجام شود، فرد مناسب در جایگاه شغلی مناسبش قرار می‌گیرد؛ زیرا بعضی از افراد دارای شرایطی هستند که با قرارگیری در شغل نامناسبشان، دچار آسیب بیشتر و هدررفت منابع برای سازمان می‌شود. در این بین توجه به نیروی ورودی نیز به تنهایی کافی نیست. صاحبان صنایع و ارگان‌ها باید به نگهداشت شرایط فیزیکی مناسب کارکنانش نیز توجه کنند، زیرا در درازمدت بقای سیستم و افزایش راندمان آن را سبب می‌شود. یکی از ابزارهای پایش سلامتی نیرو، معاینات دوره‌ای است که متأسفانه برای همه افراد یکسان انجام شده و مبتنی بر چند تست پاراکلینیکی محدود است. در این معاینات ارزیابی و یا بررسی عملکرد عضلانی اسکلتی به هیچ وجه صورت نمی‌گیرد.
حرکت= زندگی
بشیری ضمن تشریح عملکرد عضلات در طول زندگی هر فرد یکی از دلایل امراض جسمانی مزمن زنان و به دنبال آن غیبت از کار را چنین شرح می‌دهد: عضله مسئولیت جذب فشار و تولید حرکت را برعهده دارند. این عملکرد با بهره‌گیری مناسب و اصولی از عضلات تقویت یافته و با بی حرکت نگهداشتن عضله، تحلیل می‌رود. از طرفی توانایی رشد عضله تا دهه هشتاد زندگی نیز ادامه دارد. در وضعیتی که در اغلب زنان شاهدش هستیم، ضعف عضلانی منجر به اعمال فشار روی مفاصل شده و به تدریج این مفاصل هستند که جای عضلات را برای تحمل فشار می‌گیرند. بنابراین شاهد استهلاک و بروز پدیده آرتروز در نقاط مختلف بدن اعم از زانو، شانه، کمر و گردن هستیم.
خوش‌تیپ یا سالم؟
این دانش‌آموخته حوزه ورزش به تفاوت میان فیت و سالم بودن اشاره می‌کند و معتقد است: فیت‌بودن الزاما به معنی سالم‌بودن نیست. به عبارتی اندام متناسب به معنی دارا بودن جسمی که عضلاتش بتواند وظیفه خود را به خوبی ایفا کند، نیست؛ چراکه بعضی افراد به‌صورت ارثی از فیزیک نرمالی برخوردارند یا ژن چاقی ندارند، اما در این افراد هم، باوجود ظاهر چشمگیر شاهد ضعف‌های عضلانی و دردهای مفصلی هستیم.
عضلانی‌بودن، خاصه مردان است!
دکتر بشیری در ادامه به این باور غلط می‌پردازد که تقویت عضلات مختص مردان است و زنان در صورت کارکردن روی عضلاتشان، مردانه می‌شوند!
وی معتقد است: ورزش و تقویت عضلات برای زن و مرد واجب است؛ چراکه هر انسانی به حفاظت از مفاصلش احتیاج دارد و این حفاظت جز با تقویت عضلات آن هم به مرور صورت نمی‌گیرد. از آن‌جایی که سطح مقطع عضلات با قدرت آن‌ها رابطه مستقیم دارند، بدیهی است که در ورزش به مثابه سلامتی ما به دنبال افزایش قدرت باشیم؛ افزایشی ماندگار، مبتنی بر اصول علمی و البته در بستر زمان نه با استفاده از هورمون و پودرهای غیراستاندارد. زیرا به‌طور معمول، ۸ هفته زمان جهت هماهنگی عصب و عضله نیاز است.
مرکز اصلاح آسیب جسمانی کجاست؟
بشیری با توجه به نکات مطرح‌شده به لزوم وجود و معرفی مرکز اصلاح آسیب‌های جسمانی می‌پردازد:
مرکز اصلاح آسیب جسمانی حلقه مفقوده درمان تا بازتوانی افرادی است که بنا به دلایل متعدد نظیر تروما، اختلالات مادرزادی و دفورمیتی‌های تکاملی دچار ضعف و یا نقص در ساختار اسکلتی عضلانیشان هستند. به اغلب بیماران پس از یک دوره فیزیوتراپی، توصیه به ورزش می‌کنند. اما چه ورزشی؟ با چه تعداد تمرینی که عضلات مد نظر را درگیر کند؟ این موارد به درستی در سالن‌های ورزشی پاسخ داده نمی‌شود؛ چراکه حرکاتی که در آن‌جا ارائه می‌دهند، مناسب فردی با وضعیت نرمال است و چه بسا گزینه مد نظر ما در باشگاه دچار تشدید آسیب شود. بنابراین ما به این افراد توصیه می‌کنیم که با مراجعه به مرکز اصلاح آسیب جسمانی، تحت نظر فردی متخصص که به آناتومی و فیزیولوژی بدن انسان اشراف دارد، قرار گرفته و مجموعه تمریناتی که فردی سازی شده و متناسب با گروه خاصی از عضلات است را انجام دهد. همچنین در این مرکز با انجام تست‌های مخصوص و اسکن ساختار بدن به وجود ناهنجاری‌ها پیش از وخامت آن‌ها پی برده و برای آن‌ها درمانی بدون جراحی و دارو برنامه‌ریزی می‌کنیم.