*حسین زندی
*خبرنگار
«ابوالقاسم عارف قزوینی» به روایتی سال ۱۲۵۷ و به روایت دیگر ۱۲۵۹ در شهر قزوین به دنیا آمد و پس از نیم قرن زندگی پر چالش و پرفراز و نشیب در ۱۳۱۲ در همدان درگذشت.
او از سال ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ حدود ۶ سال از واپسین سال‌های زندگیش را در همدان گذراند. در طول این ۶ سال بخشی از دیدارهای مهم او در این شهر اتفاق افتاد. دیدار با احمد کسروی، سید حسن تقی‌زاده، معزالدین مهدوی، مشفق همدانی، قمر الملوک وزیری، مرتضی خان نی‌داوود، سید عبدالله خراسانی، شیخ محمود عطار، شرف‌الدین خراسانی و… از جمله کسانی بودند که در این سال‌ها با عارف دیدار داشته و دمخور بودند. همچنین بخش مهمی از آثارش را در همدان سروده و نوشته است. ابیات نویافته‌ای که در تصحیح دیوان‌های جدید از او چاپ شده، نشان می‌دهد که هنوز ممکن است آثار مهمی از عارف قزوینی در بین اوراق و اسناد مردم وجود داشته باشد. همچنان که از سرنوشت یادداشت‌ها و اسنادی که از عارف در اختیار خانواده اقبالی و خانواده بدی‌ع‌الحکما وجود داشت، هنوز خبری نیست. اما نکته مهم در این‌جا حضور عارف در همدان است. همان‌طور که اشاره شد نزدیک به ۶ سال از واپسین سال‌های عمرش و ۹۰ سال نیز آرامگاه او در کنار آرامگاه پورسینا قرار گرفته است. بنابراین تأثیر حضور او در این شهر را نمی‌توان نادیده گرفت. عارف قزوینی چنان شخصیتی تأثیرگذاری داشته که حتی در کوتاه سفری که به سنندج و صلوات آباد کردستان داشته سیدعلی اصغر کردستانی خواننده شهیر کرد را با ردیف موسیقی سنتی آن زمان آشنا کرده و تأثیر سیدعلی اصغر نیز به هنرمندان پس خود تا امروز مشهود است. بنابراین تأثیر حضور و زندگی او در همدان، آورده بسیاری برای این شهر و استان داشته و دارد. همان‌طور که اشاره شد در همدان نیز مراودات و رفت و آمدهای بسیاری با اقشار و افراد گوناگون داشته دوستی با افرادی چون اکبر وطنی نجار، علی دادای بقال، خانواده بدیع الحکمای طبیب، خانواده اقبالی و دیگران. اما متأسفانه درباره دوستان و همنشینان عارف در زمان حیات پژوهش چندانی صورت نگرفته و همه آنان از دنیا رفته‌اند. اما تأثیر غیرمستقیم او پس از مرگ و وجود آرامگاهش در همدان را نمی‌توان نادیده گرفت و انتظار می‌رود پژوهشگران، شاعران و دانشگاهیان به این موضوع بیشتر بپردازند.
سالروز خاکسپاری عارف دوم بهمن ماه ۱۳۱۲ بوده و پس از ۸ دهه تلاش کردیم این روز را به یک رویداد بدل کنیم تا ابتدا در تقویم محلی و سپس در تقویم ملی ثبت شود. خوشبختانه پس از ۵ سال برگزاری پی‌درپی روز عارف در همدان، این رویداد امسال در شهرهای دیگر از جمله قزوین نیز برگزار می‌شود و در روز دوم بهمن برنامه‌های مشابهی را شاهد هستیم و گویی این خواست و هدف در حال رخ دادن است، اما می‌دانیم که کافی نیست.
وقتی آرامگاه شخصیت ادبی و هنری همچون عارف در شهر ما همدان است نمی‌توان از ظرفیت‌های آن غافل شد؛ به طور مثال این فرصت می‌تواند در خدمت گردشگری ادبی و برندسازی قرار بگیرد و همزمان با این روز همایش‌ها و رویدادهایی در زمینه موسیقی، ادبیات سیاسی، خوشنویسی و تصنیف سازی برگزار کرد. هرچند تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است اما مسئله دست‌نیافتنی و دشواری نیست و باهمت مردم همدان این اتفاق خواهد افتاد.