وطن؛ مادر مادران

*مهیار نظری

سه حرفی که خون‌های زیادی برایش ریخته‌اند. سه حرفی که برایش کشته شدند، پیر شدند، حسرت خوردند و تاوان دادند: وطن.

مگر ذره ذره خاک محل تولدها با هم متفاوت است؟ مگر جنسشان فرق می‌کند؟ خاک یکی است، اما چنین نیست. به دنیا آمدن من و تو در مکانی وابستگی به آن مکان ایجاد می‌کند که هیچ ربطی به شیمی و تفاوت خاک این‌جا و آن‌جا ندارد. بعد از مادر وطن زایش می‌کند. اندیشه می‌زاید، زیبایی می‌زاید، جهان می‌سازد و اولین چیزی که بعد از پدر و مادر در جهان‌بینی ما تأثیر می‌گذارد و به ما زاویه‌ای می‌دهد که هیچ‌وقت از بین نمی‌رود و تا جان داریم با این زاویه به زندگی نگاه می‌کنیم و زندگی می‌کنیم، وطن است.

و او زاینده و مادر همه ماست. مادر همه مادران. قبل از اینکه مادری فرزندی را به دنیا آورد، مادری به دنیایش آورد و آن مادری را مادری دیگر به دنیا آورد و به نقطه‌ای می‌رسیم که اولین مادر چه کسی بود یا چه بود؟ اولین مادر به کجا و چه چیزی وابستگی پیدا کرد و جهانش در کجا ساخته شد؟

آری اولین مادر وطن بوده، است و خواهد بود. فرزند از مادرش می پرسد چه چیزی این‌جا را مال من می‌کند؟ و مادر می‌گوید خون‌های ریخته شده‌ای که در زیر زمین جریان دارد. می‌گوید مادر بزرگ تو و پدر بزرگ تو در همین جا مرده‌اند و خاندان‌ات به خاطر همین محدوده کشته شدند و به همین دلیل این‌جا مال توست.

وطن لزوما کشوری با وسعت عجیب نیست. هر محدوده‌ای با هر وسعتی وطن محسوب می‌شود.

همیشه می‌بینیم و می‌خوانیم که جغرافیای انسان‌های بزرگ اعم از هنرمندان، ورزشکاران و دانشمندان تأثیرگذارترین بخش زندگی شان است.

وطن مادر و مادر، زن است. قداست وطن حد و اندازه‌ای ندارد. وطن را نمی‌توان با کلمه توصیف کرد. همان‌طور که جهان‌بینی یک فرد را نمی‌توان توصیف کرد. بعضی مواقع تصاویر و کلمات و صداها تار، گنگ و کر می‌شوند و این زمانی است که نام وطن به زبان می‌آید یا به گوش می‌خورد و یا دیده می‌شود.

وطن، درک است. درک از جهانی که آغاز می‌شود. قدم زدن ما بر روی خاکمان لذت فراوانی دارد اما در جایی دیگر احساس غربت می‌کنیم و نتیجه احساس غربت، اطمینان‌نداشتن و بعد احساس نداشتن امنیت است. اما در خاکمان مقتدر راه می‌رویم چرا که مطمئنیم. کاملا مطمئنیم. مطمئنیم که مال ماست و مطمئنیم که اگر برایش هر کاری بکنیم راه دوری نرفته است؛ چراکه او مادر ماست.

مادرمان همیشه زنده است و باید نوه‌هایش زنده نگه‌اش دارند و باید زنده نگه داشته شود. حتی اگر بمیریم نمی‌گذاریم او بمیرد، زیرا او زاینده همه مادرهاست. او مادر همه مادرهاست و خواهد بود و نمی‌گذاریم جلوی زایشش را بگیرند.