پایتخت تاریخ و تمدن؛ یک عنوان و دیگر هیچ
*رضوان سلماسی
*رئیس مرکز مطالعات و پژوهشهای شورای شهر همدان
از عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران برای همدان فقط نامش برجای مانده است. تپه باستانی شهر به بهانههای خرد و کوچک ثبت جهانی نمیشود، بافت تاریخی شهر به بهانه احقاق حقوق مالکانه مورد بیمهری قرار میگیرد، سهم تک بناهای واجد ارزش به بهانه کمبود منابع مالی و فقدان انگیزه مناسب فرسایش و تخریب است، آداب و رسوم شهر و غنایش به بهانه تجدد و مدرنیته به دست فراموشی سپرده شده است. بزرگان و نام آوران شهر نیز از این قاعده مستثنی نیستند، این مشاهیر را با کمترین نصیبی به همسایگان ملی و بینالمللی پیشکش میکنیم. این روزها افتخار از دست دادن داشتهها و میراث تاریخی شهر قسمتمان شده است.
نمونه بارز و اخیر این مدعا، خواجه رشید الدین همدانی است. طراحی و اجرای یادمان این شخصیت بزرگ در کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر ارائه و مطالعه و اجرای آن در شهرداری همدان پیگیری شد. اما بهرغم داشتن حامی مالی و اعلام آمادگی بخش خصوصی برای احداث یادمان مذکور، کمترین ارادهای برای اجرایی شدن آن در شورا و شهرداری وجود نداشت.
امروز خبر برگزاری همایش بینالمللی بزرگداشت خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی و ساخت تندیس خواجه رشید در بوستانهای تبریز به گوش میرسد. این استقبال ملی و جهانی نشان از جایگاه علمی و تاریخی وزیر پرافتخار ایلخانی دارد. خواجه رشید الدین همدانی که نسبش به دروازه تاریخ و تمدن ایران میرسد و تنها آثار ناملموس ثبت جهانی همدان از تألیفات اوست، در جایی خارج از زادگاهش تقدیر میشود و متاسفانه تعداد محدودی از شهروندان و مدیران همدانی با شأن و منزلت ایشان آشنا هستند.
استقبال نکردن متولیان فرهنگ و تاریخ شهر از پاسداست میراث فرهنگی شهر که تضییع حقوق عامه است، چیزی جز دریغ و افسوس در درازمدت برای شهر نخواهد داشت. قطعا تمام سیاستگذاران، مدیران و تصمیمسازان شهری در این بیتوجهی که از آن با عنوان فرهنگزدگی نام میبرم، سهیم هستند و باید مسئولانه در برابر اذهان آگاه پاسخگو باشند.