سایه «مال»سازی بر سر حقوق بیماران اعصاب و روان
*دکتر نصراله پزشکی
*پزشک
چهارم مهرماه روز جهانی بهداشت محیط باید بهانهای باشد که بیشتر به آلودگیهای محیط زیست زندگی شهری بیندیشیم. سکوت و آرامش از گمشدههای اصلی انسان امروز و ازدحام و آلودگیهای ناشی از آن مانند آلودگی صوتی از مهمترین دغدغههای عرصه بهداشت محیط است. در این میان مراکز درمانی و به ویژه بیماران بخشهای روانپزشکی و بیماریهای اعصاب جایگاه ویژهای دارند.
شاید شناختهترین علائم هشداردهنده درباره حفظ سکوت و آرامش، تابلوهای داخل و خارج بیمارستانها و مراکز درمانی باشد. بیماران بخشهای روانپزشکی و بیماریهای اعصاب از آسیبپذیرترین بیماران در مقابل عوامل تنشزای محیطی هستند. دلایل این موضوع آنقدر روشن و زیاد هستند که ذکر آنها در اینجا ضرورتی ندارد. مراکز دارای این گونه بخشها باید در مناطق آرامتر شهرها و دارای محیطی آرام بخش و خوش آب و هوا باشد. نگاهی به تاریخچه این بیمارستانها هم نشان میدهد که در گذشته اینها را در محلهایی به دور از هیاهوی شهرها میساختند. متاسفانه در سالهای اخیر با گسترش سریع شهرها در بیشتر شهرهای بزرگ و از جمله همدان رعایت این نکته، اگرنگوییم غیرممکن، بسیار مشکل شده است.
در همدان بیمارستان سینا که سالهاست بیماران بخشهای روانپزشکی و اعصاب استان را پوشش میدهد در یکی از مناطق مرکزی و پر رفت و آمد شهر قرار گرفته است و سالهای پیشتر با مشکل کمبود فضای داخلی و ازدحام فضای بیرونی دست به گریبان بود. در سالهای اخیر با ساخت بخشهای روانپزشکی جدید در کنار بیمارستان قدیمی- بیمارستان فرشچیان- تا حد زیادی مشکل فضای داخلی حل و محیطی بسیار مناسبتر و آرامتر برای بیماران روانپزشکی و سایر بخشها ایجاد شده است. اما مشکل محیط بیرونی همچنان باقی است و مثلا به علت نبودن پارکینگ در داخل یا خارج بیمارستان برای مراجعهکنندگان و همراهان بیماران در حال حاضر هم یکی از مشکلات مهم آنها پیدا کردن محل پارک مناسب است که با توجه به قرار گرفتن بخش اصلی عفونی استان در این مرکز، این مشکل در زمانهای شیوع بیماریهای عفونی تشدید میشود. با توجه به نقش کلیدی و مرکزی این بیمارستان، که نقش حیاتی آن در همهگیری کرونا آشکار شد، انتظار میرود مسئولین استان و مدیریت شهری توجه ویژهای به بهینهسازی شرایط محیطی آن داشته باشند چراکه در یک دیدگاه انسانمحور که بسیاری از مدیران شهری تقریبا تمام نمایندگان شورای اسلامی شهر در دوران تبلیغات انتخاباتی مدعی آن بوده و هستند حفظ منافع و مصالح گروههای آسیبپذیر مانند بیماران محور تصمیمگیریهای خرد و کلان شهری است.
چندی بود که دغدغهمندان حوزه سلامت که نگران احتمال افتادن سایه یک برج و مرکز تجاری بر این بیمارستان بودند، امیدوار بودند مدیران شهری با در نظرگرفتن منافع جمعی و به ویژه در رابطه با وضعیت خاص بیمارستان سینا تن به این کار ندهند اما متاسفانه با ساخت کارگاههای مقدماتی ساختمانی این امید بر باد رفت. ساخت این مرکز یقینا با مشکلات ترافیکی بسیار شدیدتری از مراکز مشابه در خیابانهای سعیدیه و بوعلی بالا و جهان نما، مشکلات بیرونی بیمارستان را چند برابر خواهد کرد. در این شرایط از سویی حتی در روزهای تعطیل هم دسترسی و رفت و آمد بیماران و همراهان آنها مشکلتر خواهد شد و از سوی دیگر به علت قرار گرفتن این مرکز خرید در خیابانهایی نسبتا کم عرض با انعکاس چند باره سرو صداهای ناخوشایند، آرامش نسبی درون بیمارستان را هم به شدت بر هم خواهد خورد. در واقع این کار نقض آشکار بدیهیترین حقوق این بیماران مظلوم، حق دستیابی آسان به امکانات درمانی و محیط درمانی مناسب و آرام بخش است.
بر تمام سازمانهای دولتی مسئول و تشکلهای مردمنهاد به ویژه در حوزه سلامت و رسانهها است که با اطلاعرسانی عمومی و تعامل با مدیریت شهری پیگیر حل این مشکل و حفظ حقوق این بیماران باشند.