این مردم عصبانی
مردم همدان جزو چهار استان عصبانی کشور هستند
همدان‌نامه: از روزگاران دور، مردم همدان به‌عنوان مردمان عصبی و پرخاشگر شناخته می‌شوند و برای آن دلایل زیادی برشمرده شده است. جدیدا نیز در خبرها آمده مردم همدان جزو چهار استان عصبانی کشور هستند.
اردبیل، آذربایجان غربی، زنجان، همدان و خراسان شمالی به ترتیب عصبانی‌ترین استان‌ها در سال ۱۴۰۰ بودند. پس از آن، البرز، قزوین، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و گیلان در رتبه‌های بعد قرار دارند.
استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان و خراسان جنوبی نیز کمترین آمار نزاع نسبت به جمعیت ثبت کرده‌اند. تاکید می‌شود رتبه‌بندی عصبانی‌ترین استان‌ها نسبت به جمعیت محاسبه شده است.
همدان‌نامه پرونده ویژه خود را به این موضوع اختصاص داده است.
*افزایش خشونت؛ نمود کاهش کیفیت زندگی در همدان
*همدانی‌ها جزو عصبی‌ترین مردمان ایران هستند
*فاطمه کاظمی
*خبرنگار
در خیابان پاستور به صورت مکرر برای اتومبیل جلویی بوق می‌زند. ترافیک سنگین است و راننده اتومبیل جلویی هم کاری از دستش برنمی‌آید. وقتی بوق‌زدن‌هایش به نتیجه نمی‌رسد، از اتومبیل پیاده می‌شود و این‌جاست که نزاعی چند دقیقه‌ای اتفاق می‌افتد. الفاظ رکیک و ناسزاست که از هر دو طرف حواله دیگری می‌شود و در نهایت این نزاع بدون نتیجه مثبت بیرونی اما با اعصاب‌خوردی‌های فراوان به پایان می‌رسد؛ در حالی‌که می‌شد با کمی تحمل وضعیت بهتری رقم زد.
این صحنه را یکی از خوانندگان همدان‌نامه که در خیابان پاستور به کسب‌و‌کار مشغول است برای ما توصیف می‌کند و از ما می‌خواهد گزارشی درباره دلایل افزایش نزاع‌های خیابانی تهیه کنیم. تصویری که این شهروند برای ما می‌سازد تصویر تازه‌ای نیست و ما همه‌روزه و به اشکال مختلف با این نوع اتفاقات مواجه می‌شویم.
صف‌های شلوغ و افزایش نزاع‌های خیابانی
در همدان بیشترین نمود افزایش خشونت و نزاع‌های خیابانی را در صف‌های ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی به خصوص در صف اتوبوس شاهد هستیم. شهروندانی که دقایقی طولانی منتظر رسیدن اتوبوس بوده‌اند حالا با رسیدن اتوبوس به سمت آن هجوم می‌برند و هرکس می‌خواهد زودتر از دیگری سوار شود. جالب‌تر تلاش برای نشستن روی صندلی اتوبوس حتی شده برای دقایقی کوتاه است. این‌جاست که درگیری‌های لفظی و گاه درگیری‌های فیزیکی اتفاق می‌افتد.
در ساعات شلوغ مانند اوایل غروب که تعداد تاکسی‌ها در خیابان‌های اصلی محدود است، مسافران با گرفتن دستگیره در سعی می‌کنند دیگران را در رسیدن به صندلی تاکسی ناکام بگذارند و پیروز میدان باشند و این‌جا درگیری راننده و مسافر با ادای این جمله که «آقا چیکار می‌کنی؟ درو شکستی» آغاز می‌شود و ادامه ماجرا. و خبر تلخ این‌که به گفته مسئولان استان، همدان رتبه سوم از نظر تعداد نزاع‌های خیابانی را در کشور دارد و باید فکری به حال این اوضاع کرد.
تا در تاکسی می‌نشینم، راننده می‌گوید: «خانم، لطفا درو آروم ببند». راه که می‌افتد، می‌گوید: روزی هزاربار این جمله را به مسافران می‌گویم، اما خیلی‌هایشان توجه نمی‌کنند و در را می‌کوبند. باور کنید هرچند وقت یکبار مجبورم کلی هزینه کنم و در را درست کنم. بعد خودش به تحلیل موضوع می‌پردازد و می‌گوید: مردم گرفتارند، هزارجور بدبختی دارند و حرصشان را سر در ماشین خالی می‌کنند، اما خب ما چه گناهی داریم که باید این وضعیت را تحمل کنیم؟
نقش آب‌و‌هوای همدان در افزایش پرخاشگری
نظریه‌های متعددی در رابطه با خشم، معتقدند شرایط اقلیمی و موقعیت‌های اجتماعی بر افزایش خشم، پرخاشگری و نزاع‌ها تأثیر دارد.
همدان را با وزش بادهای مکرر و تندش می‌شناسند. به اعتقاد «محمد ترکمان» روان‌شناس بالینی اغلب افراد نسبت به وزش باد احساس ناخوشایندی دارند. وزش دائمی باد یا وزش بادهای پر سروصدا، سبب افزایش خستگی و تحریک‌پذیری افراد می‌شود. مطالعات انجام‌شده ارتباط میان وزش بادهای موسمی و افزایش تصادفات رانندگی و همچنین ارتکاب جرم و حتی اقدام به خودکشی در میان افراد را مورد تأیید قرار داده است.
وی می‌افزاید: از سوی دیگر کاهش ناگهانی فشار هوا سبب انبساط هوا در حفره‌ها و فضاهای خالی بدن و همچنین سیالات غشایی می‌شود که سبب افزایش پرخاشگری و خشونت در فرد می‌شود.
افزایش خشونت در جامعه
ترکمان رفتارهای نزاعی را نمود بروز و افزایش خشونت در جامعه به خصوص در شهرهای سردسیری چون همدان می‌داند و توضیح می‌دهد: برخی در این زمینه معتقدند، خشم مانند محبت و میل به زندگی، به عنوان یک غریزه در وجود افراد نهاده شده است. گروه دیگری هم معتقدند محیط، پرخاشگری را در افراد دامن می‌زند؛ براساس این نظریات، فرد در محیط آرام، به آرامش دعوت می‌شود و در محیطهای پرخاشگر، از متغیرهای پرخاشگری تأثیر می‌پذیرد.
وی می‌افزاید: بنابر اعتقاد روان‌شناسان وقتی با شخص دیگری به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ارتباط برقرار می‌کنیم، سلسله‌ای از هیجان‌ها به صورت مداوم در ما بروز پیدا می‌کند و تظاهرات هیجانی ما در برخورد با شخصی که با او در ارتباط هستیم، عامل تحریکی برای وی ایجاد می‌کند و طرف مقابل نیز به نوبه خود با واکنشی که نشان می‌دهد، محرکی برای ما به شمار می‌آید. نکته قابل توجه این است که تفسیر پاسخ‌های هیجانی تنها با تکیه بر تظاهرات عینی و آشکار میسر نیست، بلکه باید به معنایی که در پس این تظاهرات نهفته است نیز توجه کرد. در واقع آن معنای ضمنی یک عامل مهم و تعیین‌کننده برای تعامل اجتماعی است.
کاهش آستانه تحمل در افراد
این‌که ما فقط چند ثانیه بعد از سبزشدن چراغ دست روی بوق می‌گذاریم و ول‌کن هم نیستیم، این‌که چند دقیقه بیشتر معطل‌شدن در صف خودپرداز را بر نمی‌تابیم، این‌که اصرار داریم مسیرهای حتی خیلی کوتاه را روی صندلی اتوبوس بنشینیم؛ حتی به قیمت آسیب‌زدن به یک جان و سلامتی یک انسان، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که آستانه تحمل شهروندان کم شده و به قول معروف زود جوش می‌آورند.
ترکمان در این‌باره می‌گوید: در مواقعی که به محض بروز کوچکترین محرک، یکی از دو طرف تحت تأثیر شرایط خاص مانند توانایی کمِ مدیریتی برای کنترل بحث و مدیریت گفت‌و‌گو و یا رنج ناشی از مسائل گذشته، به جای استفاده از ادبیات و روشهای منطقی با استفاده از کلمات توهین‌کننده و ایجاد سر و صدای بیشتر، طرف مقابل را نیز به حد جنون میکشاند و نتیجه، یک درگیری اساسی به صورت کلامی و حتی بدنی است، باید گفت آستانه تحمل افراد پائین آمده وگرنه با این اتفاقات طبیعی راحت‌تر برخورد می‌کردند.
ترکمان می‌افزاید: موضوع دیگری که نباید از نظر دور داشت این است که در سالهای اخیر، انتظارات مردم به دلایل مختلف از جمله افزایش سطح تحصیلات، افزایش آگاهیهای اجتماعی، وعدههای انتخاباتی و از این دست بالا رفته است؛ و این انتظارات برآورده نشده و در نتیجه، انتظارات برآورده نشده به بروز نزاع و خشونت بیشتر در جامعه منجر شده است.
نیاز به ارتقای کیفیت زندگی
این روان‌شناس بالینی و رئیس مرکز مشاوره سپیدار تأکید می‌کند: بدون شک ارتقای کیفیت زندگی و افزایش رفاه اجتماعی کاهش خشم و پرخاشگری را به دنبال خواهد داشت. بنابراین لازم است مسئولان به این مقوله توجه بیشتری نشان دهند تا شاهد کاهش نزاع‌های خیابانی در جامعه باشیم.