*ستایش مستقیمی
در دهمین روز از یازدهمین ماه سال ۱۴۰۲، در باغ تالار گیلاس همدان جشنی با حضور فرهیختگان و هنرمندان این شهر به مناسبت جشن سده برگزار شد که جزو کهنترین جشنهای ایرانیان، حتی قدیمیتر از نوروز است. این جشن با اجرای «یلدا خاکباز» برگزار شد.
در ابتدای مراسم، خاکباز از محمد افشار دعوت کرد تا غزلی از حافط شیرین سخن را برای مهمانها بخواند. او در ادامه مراسم از «حسین زندی» سردبیر هفتهنامه همداننامه دعوت کرد درباه ابن جشن کمی صحبت کند.
زندی گفت: جشن سده، نوید روشنایی است. جشن سده به عنوان یکی از جشنهای باستانی ایران به جای مانده از دوره ساسانی شناخته میشود. جشنهای بسیاری از روزگاران باستان به جای مانده که برخی از آنها همچنان فراگیری و رونق خود را دارند، اما برخی نیز با گذر روزگاران به کلی فراموش شدهاند یا اینکه کمرنگتر برگزار میشوند. یکی از جشنهایی که تا امروز با شیوهها و روایتهای گوناگون در بین اقوام مختلف ایرانی برگزار میشود، جشن سده است.
وی افزود: اما در ابتدا باید بپرسیم فلسفه وجودی این جشن چیست؟ و به چه مناسبت برگزار میشود؟ روایتهای مختلفی درباره چرایی و چگونگی و شیوه برگزاری جشن سده وجود دارد، اما همگی دلالت بر رفتن زمستان و آمدن بهار و به پایان رسیدن سیاهی و آغاز روشنایی دارد و برگزارکنندگان این جشن برای گذر از زمستان و استقبال بهار این جشن را برپا میکنند. بر اساس تقویم کهن ایرانی علاوه بر ماهها، هر روزی نیز نام مختص به خود را داشت. بر اساس این تقویم دهم بهمن ماه برابر با آبان روز از بهمن ماه است که جشن سده هر سال در آن روز برگزار میشود.
پس از صحبتهای زندی، خاکباز از «عباس رنجبران» دعوت کرد تا با خواندن غزل شیرینی از حافظ به جمع گرما ببخشد.
مجری در ادامه از «هوشنگ جمشیدآبادی» پژوهشگر تاریخ شفاهی و علاقمند به هنر و ادبیات فارسی، دعوت شد تا توضیحات بیشتری درباره این جشن به مهمانها هدیه کند.
جمشیدآبادی گفت: این جشن تاریخی و بزرگ ایران در این انجمن و گردهمایی را خدمت دوستداران تبریک میگویم. آنچه که در اینجا بیان میکنم، نقل قول است بر نقل قول نیز حرفی نیست.
وی پس از خواندن شعری از شاهنامه فردوسی ادامه داد: برخی از قولها تاریخی بر اینند که هوشنگ پیشدادی پسر سیامک این جشن را به واسطه اینکه در زمان او به وسیله خود او شاید، این آتش گشت، برگزار کرد. پیشدادیان پنج تن از پادشاهان دوره آغازین ایران زمین هستند. برخی گفتهها بر این است که جشن سده جنبه جغرافیایی دارد. ایرانیان قدیم زمستان را از آغاز آبان، تا دهم بهمن در نظر میگرفتند. آبان، آذر و دی ۹۰ روز، ۱۰ روز نیز بهمن و جمعا ۱۰۰ روز میشود. این دوران را زمستان بزرگ مینامیدند. درواقع، ۱۰ بهمن پایان زمستان است و ۵۰ روز و ۵۰ شب به نوروز باقی مانده است.
پس از پایان یافتن سخنهای جمشیدآبادی، از «سارینا رجبلو» دعوت شد تا قطعهای از شاهنامه را برای حضار بخواند. در ادامه «کاظم مرادی» و شیرین فریدونی زوج دوست داشتنی دعوت شدند تا به کمک تار و دف به این جشن ایرانی نور و گرما را هدیه کنند.
در ادامه از «سعید باغبانی» و «مصطفی بیگی» دعوت شد تا با اجرای طنزآمیزشان خنده را به حاضران این میهمانی هدیه کنند. پس از پایان یافتن اجرای زیبا و طنزآمیز باغبانی و بیگی، «گلبرگ اسدی» با نقالی پرشورش، هیجانی را به جمعیت بخشید. از «علیاصغر طاهری» خواننده خوشصدای همدانی دعوت شد تا برای جمعیت آوازی دلنشین بخواند.
در ادامه این جشن، مجری از «رضا دهقان» یکی از خوانندگان خوب همدانی، همراه با «احسان میرزایی» نوازنده ضرب، «محمد نجفی» نوازنده سنتور و «خسرو خانیان» نوازنده ویلن دعوت کرد تا با اجرای زیبایشان به جمعیت گرمایی چون آتش جشن سده ببخشند. در ادامه «آزاده چنگیزی»، شعری زیبا از پروین اعتصامی را برای حضار خواند.
در بخش پایانی جشن، از «کاظم مرادی» و «شادی فریدونی» دعوت شد و آنها سرود زیبای «ای ایران» را برای جمعیت خوانند و جمعیت ایستاده و با صدای رسا از آنها استقبال کردند.
در این جشن از «سیدرهبر مرادی» به دلیل فعالیتهای عام المنفعه و همراهی با فعالان مدنی تقدیر شد.