خطر زباله‌های عفونی در شهر
پرونده ویژه با موضوع چالش دفع پسماند در همدان
در شرایطی که خیلی از شهرهای کشور در حال درآمدزایی از زباله برای خودشان هستند، همدان هنوز در مرحله جمع‌آوری پسماند، با چالش جدی مواجه است و مدیریت شهری هنوز نتوانسته به طرح مشخصی در این زمینه برسد. اسفناک‌تر این‌که هنوز ضایعات بازیافتی در همدان دفن می‌شوند و هیچ برنامه مدونی برای تغییر این روند ارائه نمی‌شود. در پرونده ویژه شماره فعلی این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
*زباله‌های عفونی؛ تهدید علیه بهداشت عمومی
*پسماندهای عفونی رهاشده در معابر و باکس‌های زباله؛ تهدیدی علیه سلامت شهروندان هستند
*فاطمه کاظمی
*روزنامه‌نگار
چند وقتی است عکس‌ها و فیلم‌هایی در فضای مجازی دست به دست می‌شوند که تصاویر ناراحت‌کننده‌ای از قاطی‌شدن زباله‌های عفونی با زباله‌های عادی است. زباله‌های عفونی خروجی اصلی ساختمان‌ها و مطب‌های پزشکی است و پاکبان‌ها برای تفکیک آن دچار مشکل متعدد و خطرناکی هستند.
عفونت بی‌خطر نمی‌شود
موضوع بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی در همدان از چند سال پیش چالش مراکز بازیافت زباله بوده و هنوز هم به طور کامل حل نشده است. طبق قراردادی بین پزشکان و تعدادی شرکت‌های بی‌خطرسازی زباله که به تأئید اداره‌کل حفاظت محیط زیست رسیده، این شرکت‌ها در برابر دریافت هزینه ناچیز، زباله‌های مطب‌ها و مجتمع‌های پزشکی را جمع‌آوری، سپس توسط دستگاه اتوکلاو، بی‌خطر کرده و سپس دفن می‌کنند تا سلامت شهروندان به خطر نیفتد و از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری شود، اما گویا برخی پزشکان از پرداخت همان هزینه نیز امتناع و زباله‌های عفونی و پرخطر مطب‌هایشان را با زباله‌های عادی در سطل‌های زباله می‌ریزند و در نتیجه پاکبانان باید این زباله‌ها را جمع‌آوری کنند.
فیلم‌ها ساختگی است
رئیس سازمان نظام پزشکی استان همدان معتقد است این موضوع حقیقت ندارد و فیلم‌ها و عکس‌های موجود در فضای مجازی با هدف خاصی منتشر شده‌اند و محل اعتنا نیستند.
«علیرضا مدرکیان» به همدان‌نامه می‌گوید: در این زمینه مشکل خاصی وجود ندارد و همدان از استان‌های برتر در زمینه بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی است. مسئله ما با مطب‌هایی است که زباله‌های عفونی خاصی ندارند، بنابراین در این طرح شرکت نمی‌کنند. بیشتر مطب‌هایی که پسماندهای عفونی تولید می‌کنند، عضو این طرح هستند و مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد.
وی می‌افزاید: فرایند عضویت مطب‌ها در این طرح کامل نشده و به طور جدی پیگیر آن هستیم، اما چالش بزرگی نیست. حالا ممکن است برخی تخلف کنند یا با وجود قراردادی که دارند، باز هم بخشی از پسماند خود را به شرکت بی‌خطرساز تحویل ندهند. فیلم‌های منتشرشده بیشتر به قصد سیاه‌نمایی است و هدف خیری پشت آن نیست. در بعضی شهرها همین شرکت‌ها هم وجود ندارند که پسماندهای عفونی را بی‌خطر کنند. وضعیت همدان در این زمینه خوب است.
رئیس سازمان نظام پزشکی استان در پاسخ به این پرسش که به دلیل وضعیت نامناسب شهرهای دیگر، نباید به اشکالات موجود در همدان پرداخت، می‌گوید: فیلم‌ها ساختگی است و واقعی نیست، پس ارزش خبری ندارد. همدان وضعیت مناسبی از نظر دفع پسماندهای عفونی دارد.
تهدید علیه بهداشت عمومی!
«حمید الماسی» دبیر کمیسیون بند ۲۰ ماده ۵۵ شهرداری همدان می‌گوید: ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی صراحتا از عبارت «تهدید علیه بهداشت عمومی» استفاده می‌کند. بنابراین با توجه به شکایت کسبه و شهروندان مبنی بر رهاسازی پسماندهای عفونی توسط بیشتر مطب‌ها، مجتمع‌های پزشکی و آزمایشگاه‌ها در معابر عمومی و سطل‌های زباله شهری مبنی بر به خطر انداختن سلامت شهروندان، اخطاریه‌ها و هشدارهای متعددی به این واحدها ارسال شده و چندین جلسه با رئیس سازمان نظام پزشکی استان که متولی نظارت بر مراکز و مطب‌های درمانی خصوصی است، برگزار شده، اما نتیجه‌ای حاصل نشده است. همچنین نامه‌ای به معاون دادستان و شعبه۴ دادیاری ارسال شده که تعدادی از ساختمان‌های پزشکان واقع در پیاده‌راه بوعلی، شریعتی و میرزاده‌عشقی برای چندمین‌بار، پسماند عفونی خود را در معابر و سطل‌های زباله رها می‌کنند و باعث به خطر افتادن سلامت پاکبان‌ها و زباله‌گردها می‌شوند.
برخورد با پزشکان متخلف
نائب رئیس شورای شهر همدان که رئیس کمیسیون بند ۲۰ نیز هست، می‌گوید: اخیرا در این‌باره جلساتی با رئیس سازمان نظام پزشکی و معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی استان برگزار کرده‌ایم؛ برخی پزشکان بی‌خطرسازی پسماندهای عفونی را رعایت می‌کنند، اما تعدادی از پزشکان نیز به این موضوع بی‌‌توجه هستند و پسماندهای عفونی که خطرناک هستند را با زباله‌های معمولی قاطی می‌کنند که کار بسیار خطرناکی است و سلامت شهروندان، پاکبانان و حتی زباله‌گردها که بالاخره شهروند این شهر محسوب می‌شوند را تهدید می‌کنند. در چنین شرایطی امکان سرایت انواع عفونت‌های میکروبی و ویروسی افزایش می‌یابد.
«سعید نظری» ادامه می‌دهد: دستگاه قضایی با همکاری سازمان نظام پزشکی، با جدیت پیگیر این موضوع است و در این زمینه با پزشکان رایزنی‌هایی انجام شده که با شرکت مربوطه قرارداد ببندند و با پرداخت هزینه ناچیز ماهانه صد هزار تومان، پسماندهای عفونی خود را برای بی‌خطرسازی به این شرکت تحویل دهند و اگر از این موضوع تخطی کنند، به صورت قانونی با آن‌ها برخورد خواهد شد. البته از آن‌جایی که جامعه پزشکی، قشر محترمی است تاکنون با متخلفان در این زمینه برخورد قانونی نشده و تلاش بر این بوده که با برگزاری جلسات هم‌اندیشی مشکل حل شود. از مسئولان ساختمان‌ها و مجتمع‌های پزشکی هم در این جلسات دعوت شده تا نکات بهداشتی را رعایت کنند.
نائب رئیس شورای شهر تأکید می‌کند: از پاکبانان خواسته‌ایم اگر چنین موردی مشاهده کردند با گرفتن فیلم، عکس و تهیه مستندات، تخلفات را به ما گزارش دهند و در کمیسیون ماده ۲۰ با جدیت موضوع را پیگیری می‌کنیم. شهروندان هم درصورت مشاهده چنین تخلفی، مستندات تهیه کنند. فکر می‌کنم به زودی مشکل حل شود.