سردرگمی به سبک تاکسی‌های زرد!

*آیدا شاکر

*روزنامه‌نگار

تاکسی‌ها در شهر همدان شاید از اولین و عمومی‌ترین وسیله‌هایی باشند که در حمل و نقل مسافرین سطح شهر نقشی اساسی ایفا می‌کنند. در شهری که بیشترین و در دسترس‌ترین وسیله حمل و نقل عمومی، تاکسی‌ها هستند، طبیعتا سر و کار شهروندانش نیز با این خودروها بسیار زیاد است. بنابراین بسیار اهمیت دارد که تعاملات اجتماعی بین مسافران و رانندگان این تاکسی‌ها قانونمند و مشخص‌شده باشد. از نرخ مصوب مسیرها گرفته تا نوع برخورد اجتماعی افراد در این تعاملات همگی نقش اساسی در سلامت این سیستم حمل و نقل داشته و اهمیت زیادی در آسایش شهروندان ایفا می‌کند.

کرایه‌های متغیر

«الهه» از افرادی است که تقریبا هر روز مسافت منزل تا محل کار خود را با تاکسی طی می‌کند. او با اشاره به اهمیت برخورد صحیح و نرخ‌های معین در تاکسی‌های شهری بیان می‌کند: من هرروز مسیر بین منزل  تا محل کارم را با دو خط تاکسی طی می‌کنم و در حقیقت روزانه ۴ بار سوار تاکسی می‌شوم، به همین دلیل تاکسی نقشی اساسی در عبور مرور شهری برایم دارد و بسیار مهم است که در این مسیرها از هر جهت راحت باشم اما بسیاری از تاکسی‌های شهر همدان هیچ توجهی به این موضوع ندارند.

وی می‌افزاید: نرخ کرایه تاکسی‌ها بسیار متغیر است خصوصا در این دو سال اخیر و به علت ویروس کرونا که رانندگان تاکسی مجبور به حمل و نقل ۳ نفر سرنشین شده‌اند، هیچ نرخ معینی برای کرایه ندارند. براساس قانونی که پس از کرونا وضع شده رانندگان باید ۳ سرنشین سوار کنند و کرایه اندکی بیشتر از زمانی که ۴ نفر سرنشین هستند می‌شود اما من بارها و به کرات دیده‌ام رانندگان با ۴ نفر سرنشین کرایه‌ای معادل ۳ نفر سرنشین را از مسافران می‌گیرند. این موضوع نه تنها به رعایت پروتکل‌های بهداشتی لطمه می‌زند، بلکه به نوعی گران‌فروشی خدمات نیز محسوب می‌شود.

الهه در ادامه صحبت‌های خود تأکید می‌کند: بارها به این رفتار نادرست که از برخی رانندگان سر می‌زند، اعتراض کرده‌ایم اما این افراد با توجیه کارشان، خود را بی‌تقصیر معرفی می‌کنند و از گرانی ابزار یدکی و استهلاک خودرو می‌گویند، اگرچه ما نیز در جریان این گرانی‌ها هستیم اما به نظر من هیچ‌یک از این موضوعات توجیه مناسبی برای این نوع رفتار نیست، خصوصا برای مسافرانی که خود نیز مانند این رانندگان بخشی از شهروندان جامعه هستند و با گرانی‌ها سروکار دارند و نباید با این توجیه کرایه بیشتری از آن‌ها گرفت.

این شهروند برای رفع این مشکل پیشنهاد می‌کند: مسلما بسیار مهم است که نرخ مصوب و عادلانه‌ای برای تاکسی‌ها وضع شود و به صورت معین مثل سابق بر روی شیشه خودرو‌ها نصب شود تا هم مسافران از این جهت آسوده باشند و هم رانندگان از شرایط موجود سوءاستفاده نکنند. بنابراین به نظر من مسئولان شهری باید قوانین درستی وضع کنند که نه حقوق رانندگان تاکسی ضایع بشود و نه حق مسافران پایمال شود.

نقض حقوق مسافر

«آرزو» دختر جوانی ست که به گفته خودش بیشتر مواقع برای عبور و مرور در سطح شهر از تاکسی استفاده می‌کند. او در خصوص خدمات و نحوه برخورد رانندگان تاکسی معتقد است: خدمات تاکسی‌ها در ایران به خصوص در همدان اصلا قابل قیاس با سایر کشورها نیست. تابستان‌ها کولرشان بسته است و زمستان‌ها بخاری‌شان کار نمی‌کند! حتی دستگیره پنجره‌ها را هم درمی‌آورند که مبادا مسافران شیشه را اندکی بالا یا پائین بکشند! همچنین من همیشه هنگام سوار یا پیاده شدن از تاکسی نگران هستم مبادا در تاکسی را محکم ببندم و راننده با من برخورد نامناسبی داشته باشد در صورتی که رانندگان تاکسی باید بپذیرند که وقتی خودرویشان در سیستم حمل و نقل عمومی قرار گرفت طبعا استهلاک بیشتری خواهد داشت و نباید با مسافران این‌گونه برخورد کنند.

وی تأکید می‌کند: بعد از گسترش کرونا من از وضع قانون سه نفر سرنشین در تاکسی‌ها بسیار استقبال کردم زیرا هرچند کرایه بیشتری پرداخت می‌کردم اما هم از لحاظ رعایت پروتکل‌ها خیالم آسوده بود و هم به عنوان یک دختر جوان در این شرایط امنیت اجتماعی بیشتری احساس می‌کردم اما حالا مدتی ست که نه تنها تعداد سرنشین‌ها مانند سابق ۴ نفر شده، بلکه کرایه سه نفر سرنشین دریافت می‌شود.

این شهروند جوان می‌افزاید: البته در سطح شهر رانندگان منصف و قانونمند نیز بسیار هستند و درست نیست که این انتقادات را به همه وارد کرد اما رانندگان بسیاری هستند که با این روش هم مبالغ بیشتری از مسافران دریافت می‌کنند و هم سلامت آنان را به خطر می‌اندازند.

حرف دل رانندگان

«علی» راننده یکی از تاکسی‌های خطوط شهری همدان است که با اشاره به انتقاداتی که به این صنف وارد می‌شود، می‌گوید: هم من به عنوان یک راننده تاکسی و هم مسافرانی که سوار تاکسی می‌شوند، همگی شهروندان این شهر هستیم و باید همدیگر را درک کنیم. مسلما در هر صنف عده‌ای از افراد بی‌انصاف یا گران‌فروش هستند در صنف رانندگان تاکسی هم افراد این‌چنینی هستند و بدون شک اصلا صحیح نیست که گرانی لوازم یدکی را توجیهی برای کرایه بیشتر به کار برد و اشتباه مسئولان را از جیب مسافران جبران کرد. درحقیقت مشکل این است که کرایه‌هایی که همواره از سوی مسئولان شهری مصوب می‌شوند به هیچ وجه با تورم و نوع کار و هزینه های تاکسیرانی هم‌خوانی ندارند. همین موضوع سبب شده برخی همکاران سعی کنند ما با روش نادرستی این ناهم‌خوانی را جبران کنند.

وی با اشاره به مسئله سه نفر سرنشین بیان می‌کند: پس از گسترش ویروس کرونا برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی موظف شدیم سه نفر سرنشین سوار کنیم و کرایه ۱۰ درصد افزایش داده شد اما  ۱۰ درصد افزایش کرایه، بازهم نرخ کمتری نسبت به زمانی ست که ۴ نفر را سوار کنیم. ما همواره به این موضوع اعتراض کرده‌ایم و امیدواریم مسئولان شهری توجه کنند، اگرچه این موضوع سبب شد برخی رانندگان نیز که اندکی بی‌انصاف هستند کرایه سه سرنشین را از ۴ نفر بگیرند و با این کار به آبروی صنف ما نیز لطمه بزنند.

پاسخ به مطالبات رانندگان

«محمود حضرتی» مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر همدان ضمن اشاره به نرخ‌های نامشخص تاکسی‌های همدان و همچنین مطالبات رانندگان تاکسی برخی خطوط شهر، بیان می‌کند: در هفته‌های اخیر برخی رانندگان تاکسی در تعدادی از خطوط شهری همدان مطالباتی در خصوص ناهم‌خوانی نرخ کرایه تاکسی با تورم موجود داشتند که ما نیز با آنان صحبت کرده و به مطالباتشان پاسخ دادیم. همچنین طی جلسه نرخ‌گذاری کرایه تاکسی سال ۱۴۰۱ که در روزهای اخیر با حضور دستگاه‌ها و مراجع مربوطه انجام شد به جمع‌بندی مناسبی برای نرخ مصوب کرایه تاکسی در سال پیش‌رو رسیدیم که برای تائید به شورای شهر ارجاع شده است.

وی در خصوص رانندگانی که با نقض قوانین درصدد اخذ کرایه بیشتر از مسافران هستند یا به پروتکل‌های بهداشتی اهمیتی نشان نمی‌دهند، تأکید می‌کند: سازمان تاکسیرانی نظارت‌های دقیقی به این موضوعات دارد به نحوی که در ماه‌های اخیر بیش از ۴۰۶ دستگاه خودرو تاکسی به علت رعایت‌نکردن پروتکل‌های بهداشتی و نرخ‌نامه به پارکینگ منتقل شده است. شهروندان نیز می‌توانند در صورت مشاهده تخلف در هر زمینه‌ای با اعلام مشخصات خودرو به شماره سامانه ۱۳۷ این تخلفات را به بازرسان سازمان تاکسیرانی اطلاع دهند تا بازرسین ما با پیگیری این تخلفات درصدد رفع مشکلات برآیند.

به دنبال تصویب نرخ واقعی

حضرتی همچنین در زمینه نرخ‌نامه کرایه سه نفر سرنشین و تفاوت آن با کرایه چهار سرنشین اظهار می‌کند: ما در کمیسیون نرخ‌گذاری نیز این موضوع را مطرح کردیم که متاسفانه نرخ نامه سال گذشته اشکالاتی داشته است. زیرا براساس این نرخ‌نامه برای رانندگانی که ۳ سرنشین دارند ۱۰ درصد افزایش کرایه تعیین شده در صورتی که این میزان اندکی کمتر از زمانی است که رانندگان ۴ سرنشین سوار کنند همین موضوع سبب بی‌قانونی و اعتراض رانندگان تاکسی شد که سعی کردیم در نرخ‌نامه سال آینده این مشکل را برطرف کنیم همچنین ما طی بیش از ۳۰ جلسه با مسئولین خطوط تاکسی‌های شهر، پیشنهادات این افراد را مدنظر قرار دادیم تا نرخی واقعی برای سال آینده تصویب کنیم که رانندگان نیز به بهانه گرانی و تورم کرایه را افزایش ندهند.

مدیرعامل سازمان تاکسیرانی در انتها می‌گوید: همواره تلاش می‌کنیم برای بهبود خدمات تاکسیرانی جلسات آموزشی و کلاس‌های توجیهی برای رانندگان تاکسی‌های شهری برگزار کنیم و نکات مهم در تعاملات اجتماعی با مسافران را نیز به آنان آموزش می‌دهیم تا شاهد بهبود عملکرد تاکسیرانی در شهر همدان باشیم.