فرش تا عرش

*حسین زندی

*روزنامه‌نگار

کتاب «فرش تا عرش» مروری بر زندگی و خدمات «محمدعلی فرشچیان» با تدوین و نگارش «محمد حسین یزدانی راد» از سوی انتشارات «روزنه» و سازمان اسناد کتابخانه‌های ملی روانه بازار شده است

این کتاب به پیشینه خانوادگی و زندگی فردی و اجتماعی زنده‌یاد فرشچیان می‌پردازد و از تولد تا تحصیلات و ازدواج او را در فصل اول کتاب شرح می‌دهد. همچنین فصل دوم کتاب به فعالیت‌های اقتصادی و خدمات بازرگانی فرشچیان پرداخته که در آن از ویژگی‌های مهمی مانند کار آفرینی، مشتری‌مداری، ارزش آفرینی، نوآوری و ریسک‌پذیری شرح داده و کارنامه اقتصادی و تجاری او را به خوبی به تصویر کشیده است.

در فصل سوم به عملکرد و کارنامه بنیاد خیریه فرشچیان نظری انداخته و از تأسیس «بنیاد پژوهش‌های علوم و  هنر محمود فرشچیان» در استان‌های مختلف از جمله اصفهان و همدان می‌گوید.

فصل چهارم به ویژگی‌های اخلاقی فرشچیان اشاراتی دارد؛ از جمله بخشندگی، سخاوت، امانت‌داری و صداقت نگاهی گذرا داشته است. در پایان نیز تصاویر و اسناد خوبی درباره فعالیت‌های این نیکوکار و کارآفرین آمده است.

نگاهی به زندگی فرشچیان

در زندگی‌نامه او آمده است: محمدعلی فرشچیان سال ۱۳۰۴ در خانواده‌ای مذهبی و تاجر پیشه در اصفهان به دنیا آمد و فرزند یازدهم حاج غلامرضا فرشچیان از زهرا بصیری بود، اما به دلیل این‌که هر ۱۰ اولاد متولد شده پیش از وی در بدو تولد فوت شده بودند، اولین فرزند ذکور خانواده به شمار می‌آید. پدر وی «غلامرضا فرشچیان» سال‌ها ریاست شرکت فرش اصفهان را برعهده داشت و از تجار نامدار این حوزه به شمار می‌رفت. محمدعلی تحصیلات خود را تا اخذ مدرک دیپلم در زادگاهش گذراند و تقریباً از سن ۱۵ سالگی در تجارت‌خانه پدر مشغول فعالیت شد. به تدریج که با الفبای تجارت آشنا شد، پس از اخذ دیپلم به تهران مهاجرت کرد و در بازار تهران به خرید و فروش فرش مشغول شد. مدتی پس از فعالیت در این شهر به درخواست پدرش که ظاهراً طاقت دوری فرزند را نداشت، دوباره اصفهان بازگشت در تجارت‌خانه خودشان که به تجارت‌خانه حاج غلامرضا فرشچیان و پسران مشهور بود، مشغول به کار شد، اما اندکی پس از بازگشت از آن‌جایی که پدرش چشم از جهان فرو بست، همراه خانواده که به تازگی سرپرستی آن‌ها را عهده‌دار شده بود، دوباره به تهران بازگشت و فعالیت اقتصادی خود را از سر گرفت. در تهران تصمیم گرفت حوزه کاری‌اش را گسترش دهد. فرشچیان در تهران به صادرات کشمش و خشکبار مشغول شد و اولین تاجر ایرانی بود که کشمش ملایر را به جهانیان معرفی کرد. او همچنین علاوه بر فعالیت‌های اقتصادی با عضویت در هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نقش مهمی در توسعه صادرات و دفاع از حقوق آن‌ها ایفا کرد.

در کنار فعالیت‌های تجاری آن‌چه که به شخصیت وی به عنوان یک تاجر موفق ویژگی خاصی می‌بخشد، خدمات عام‌المنفعه و فعالیت‌های خیرخواهانه اوست. این خدمات از سال ۱۳۷۲ با تأسیس بنیاد پژوهش‌های علوم و هنر محمدعلی فرشچیان در قالب این بنیاد متمرکز شد و تاکنون بیش از ۴۰ پروژه عمرانی اعم از بیمارستان تخصصی قلب، اعصاب و روان، درمانگاه، مدرسه، دانشگاه، حوزه علمیه و خوابگاه دانشجویی توسط این بنیاد احداث و در اختیار اقشار مختلف قرار گرفته است. تعداد قابل توجهی از فعالیت‌های نیکوکارانه فرشچیان در همدان است و نام خانواده فرشچیان در کنار سایر نام‌هایی که در عرصه کارهای خیریه پیشتاز بودند، در صفحات تاریخ ماندگار است.

محمدعلی فرشچیان پس از سال‌ها تلاش و کارآفرینی و فعالیت‌های نیکوکارانه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ چشم از جهان فرو بست.