*فاطمه کاظمی
*روزنامه‌نگار
بعد از بحران شدیدی که در بازار مرغ به وجود آمد و تصاویر صف‌های طولانی مردم برای تهیه مرغ آن هم در شب عید به رسانه‌های آن سوی مرزها رسید، دولت کمبود و البته افزایش قیمت مرغ را با فشار بر تولیدکنندگان آن هم تا حدودی جبران کرد. سوءمدیریت دولت در استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای تولید مرغ باعث شد ارز زیادی برای واردات مرغ از کشور خارج شود و در مقابل به تولیدکنندگان فشار آورد که تولید خود را با قیمتی کمتر از حد واقعی به بازار عرضه کنند. با همه این تفاسیر صف‌های مرغ تمام شد اما در ماه اخیر به دلیل محدودیت‌های شدید در اعطای مجوز به مرغ‌داری‌ها برای جوجه‌ریزی، احتمال کمبود مرغ در بازار مرداد همدان وجود دارد و باید منتظر بحران جدید باشیم. باز هم دولت برای جبران این کمبود اقدام به واردات خواهد کرد که ضرر در ضرر است. حالا باید دید این دور باطل تا کی ادامه خواهد داشت؟
طرح پر خطا
رئیس هیئت مدیره کانون تولیدکنندگان مرغ گوشتی کشور با بیان این‌که ایران با وجود داشتن زیرساخت‌های لازم و کافی برای تولید مرغ که سی درصد مازاد نیاز کشور نیز هست، هم مرغ و هم جوجه یک روزه وارد می‌کند که علت آن سوءمدیریت است، درباره دردسر جدید بازار مرغ توضیح می‌دهد: از آن‌جایی که واحدهای مرغ‌داری سهمیه ذرت و سویا دریافت می‌کنند، از اوایل سال جاری قرار شد این واحدها ۹۰ درصد گوشت تولیدی خود را با نرخ مصوب دولتی به بازار بدهند که در ظاهر اقدام خوبی است و ما هم مخالف نظارت نیستیم اما مسئله این است که این نظارت باید در کل زنجیره برای مثال در تأمین مواد اولیه نیز وجود داشته باشد، از طرفی این طرح کارشناسی‌شده نبود و با نقص‌ها و خطاهایی که دارد، باعث شده واحدهای همدان تولید را به تعویق بیندازند که منجر به کاهش ۷۰ درصدی تولید مرغ در هفته گذشته شد.
به بهانه مبارزه با قاچاق
«یعقوب یاوری» معتقد است منشا این مشکل سازمان دامپزشکی و وزارت جهاد کشاورزی است و ادامه می‌دهد: آن‌ها جزئیات کارشناسی طرح را ندیده و زیرساخت آن را آماده نکرده بودند. دلیل آن‌ها برای اجرای این طرح مبارزه با قاچاق است که به کار بردن آن در شأن تولیدکننده‌ها نیست و اگر هم قاچاق اتفاق می‌افتد به دست دلال‌ها و واسطه‌هاست اما مسئولان به تولیدکننده‌ها فشار آوردند. باری که به کشتارگاه تحویل می‌دادند بر اساس وزن بود اما چیزی که از تولیدکننده تحویل می‌گرفتند بر اساس تعداد بود که بخش زیادی از قاچاق و کاهش قیمت مرغ آزاد توسط کشتارگاه و توزیع‌کننده‌ها انجام می‌شد اما تولیدکننده ها ضرر آن را دیدند. تولیدکنندگانی داریم که با وجود حق قانونی، یک ماه اجازه تولید نداشتند.
کمبود مرغ در ماه آینده
وی معتقد است این تأخیر در تولید، کمبود مرغ در بازار را به دنبال خواهد داشت و می‌گوید: مرغ توزیع‌شده در بازار تا ۷۲ ساعت انقضا دارد. وقتی ۲۰ روز مرغ تولید نشود، بعد از آن هر چقدر هم تولید بشود، خلائی که ایجاد شده، جبران نخواهد شد. جوجه‌ای که باید خرداد به سالن می‌رفت و ۵۰ روز بعد وارد بازار می‌شد، به سالن نرفته و بنابراین در مرداد ماه اثرات آن در بازار دیده خواهد شد. مهم‌ترین اثر این اتفاق کمبود شدید مرغ در بازار استان خواهد بود مگر این‌که دولت با واردات از کشورها و استان‌های دیگر بخواهد این کمبود را جبران کند.
در انتظار بحران
رئیس هیئت مدیره کانون تولیدکنندگان مرغ گوشتی کشور معتقد است: در سال‌های گذشته و در شرایط عادی هم به دلیل این‌که خیلی از استان‌ها به خاطر گرمای هوا جوجه‌ریزی را کم می‌کردند و وزن‌گیری هم کم می‌شد، در تأمین مرغ دچار مشکل بودیم، امسال کاهش صدور مجوزها برای جوجه‌ریزی به عنوان عامل سوم در کنار همه این مسائل، باعث ایجاد بحران خواهد شد. اما خب دولت با ارز ۴۲۰۰ تومانی مرغ و جوجه یک روزه وارد و از جیب مردم و منافع کشور برای آن هزینه می‌کند. چراکه نتوانسته از توان و زیرساخت‌های موجود در کشور که مازاد هم هست، استفاده کند. ایران توان تولید ۳/۳ میلیون تن مرغ دارد در صورتی که مصرف داخل ۳/۲ میلیون تن است اما اتفاقاتی افتاده که حتی توان تأمین مرغ داخل را هم نداریم.
مصیبت قطعی مکرر برق
یاوری قطعی مکرر برق را عامل مضاعف بر آسیب‌دیدن تولیدکنندگان مرغ می‌داند و توضیح می‌دهد: هیچ صنعتی به اندازه صنعت تولید مرغ از این اتفاق آسیب ندید. هر روز برق قطع می‌شود و طی چند ساعتی که برق به سالن‌های تولید نمی‌رسد، موجب تلفات شدید و در ادامه کمبود تولید می‌شود اما هیچ‌کس فکری برای حل این مشکل نمی‌کند.
وی قیمت فعلی مرغ را هم از چالش‌های دیگر عنوان می‌کند و می‌گوید: قیمت ۱۷ هزار و صد تومان برای مرغ زنده و ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان برای مرغ کشته اصلا متناسب با هزینه‌های الان نیست و این قیمت باید مهر ماه سال گذشته اعلام می‌شد. از آن زمان تاکنون افزایش قیمت مرغ نداشته‌ایم، در حالی که همه قیمت‌ها در همه بخش‌ها افزایش داشته است اما افزایش قیمت‌ها در هیچ کجای تولید مرغ دیده نشده است.
سیاست بگیر و ببند
رئیس هیئت مدیره کانون تولیدکنندگان مرغ گوشتی کشور تأکید می‌کند: این سخت‌گیری‌ها و فشاری که بر تولیدکنندگان مرغ وجود دارد، توجیه ندارد اما دولت حاضر نیست بر اساس واقعیت بازار قیمت مرغ را اعلام و بعد نظارت کند. با این وجود قیمت‌ها در بازار بالاتر از قیمت مصوب است که ناکارآمدی سیاست‌های دولت را نشان می‌دهد. این‌که دولت با تعزیرات و دادگاه محصول یک واحد را مفت بخرد تا ارزان به مردم بفروشد، فقط در یک مقطع کوتاه جواب می‌دهد و در بلندمدت همچنان بحران ادامه خواهد داشت.