*علی پاشا رجبلو
*مدرس موسیقی
با ورود آموزش موسیقی تحت تأثیر نتاسیون اروپایی- غربی، تغییر بنیادین در آموزش موسیقی ایرانی رخ داد که تبعات منفی و گاه مخربی بر آن به وجود آورد. شیوه آموزش موسیقی در بسیاری از فرهنگهای موسیقایی مشرق زمین و به خصوص در کشور ما بر اساس آموزش «سینه به سینه» و یا «شفاهی» است که با ورود نتاسیون و کاربرد ناشیانه و کپیبرداری صرف از آن با یک فرهنگ دیگر، بسیاری از ویژگیهای منحصر به فرد موسیقی حذف و یا تغییر و یا تحریف شد. اگرچه در ابتدا واردکنندگان این روش آموزشی، نیت خیرخواهانه داشتند و مدعی بودند که وان در زمان کمتر موسیقی را فراگرفت، اما در ادامه عدهای دانسته و یا ندانسته، به گونهای عمل کردند که نشان دهند روش آموزشی براساس نتاسیون، تنها راه فراگیری موسیقی ایرانی به روش علمی! آن است و سالها این عملکرد آسیب فراوانی به آموزش موسیقی ایرانی وارد کرد.
خوشبختانه با تلاش و فعالیتهای استادان بزرگ موسیقی طی سالهای اخیر، امروزه کمتری کسی از هنرآموزان موسیقی ایران، از این روش آموزشی (نتاسیون) برای فراگیری موسیقی دفاع و حمایت میکند و به نقش فراگیری موسیقی به صورت سینه به سینه و شفاهی که در مجموعه بینظیری به نام «ردیف موسیقی ایران» و یا «موسیقی دستگاهی ایران» متبلور شده است، تأکید دارند. اگرچه عدهای از استادان موسیقی با توجه به اینکه روش آموزشی نتاسیون در کشور ما مرسوم شده، ابتدا آموزش موسیقی ایرانی را با نتاسیون آغاز میکنند و سپس در مرحله بعدی آموزش موسیقی را در ردیفها و قطعات استاد گذشته به صورت شفاهی به هنرجویان آموزش میدهند، نیز گاهی مشکلات و بدآموزی های خود را دارد، به نظر میرسد که این مرحله گذار آموزشی باید در مدت کوتاهی انجام شود که هنرجوی موسیقی بتواند به سرعت به شیوه درست آموزشی که همان شیوه شفاهی است، آشنا شود و بتواند با آموزه های فرهنگی – موسیقایی خود، به فراگیری موسیقی بپردازد. متأسفانه در این میان بسیاری از هنرآموزان و مدرسین موسیقی خود هیچ آشنایی با روش آموزشی سینه به سینه ندارند که این خود یکی از معضلات بزرگ در این عرصه است.
از سویی خاصیت هنرها و به خصوص هنر موسیقی ایرانی در کشور ما به گونهای است که بسیاری از جنبهها و ویژگیهای آن، یاد دادنی نیست و این دستاورد آموزشی و درک آن با فعالیت و تلاش هنرجویان در کنار یک استاد آشنا به راز و رمزهای موسیقی شکل میگیرد. در این میان اعتماد، ارادت صمیمانه به استاد و معلم خود، علاقه به فرهنگ ملی، شناخت و مطالعه در عرصه نظری موسیقی ایران، تمرین و تکرار در عرصه عملی موسیقی و دوری و پرهیز از خودشیفتگی از عواملی هستند که میتوانند تجربههای شخصی ما را در درک و فراگیری یک هنر ایرانی چون موسیقی بیشتر کنند و در نهایت با آموزش درست و آموزههای فرهنگی خود میتوانیم به راز و رمزهای درونی این هنر دست یابیم.