از ساماندهی‌نکردن حیوانات بی سرپرست تا قطع درختان

*مهرداد نهاوندچی

*کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست

• محیط زیست، الویت چندم؟

در دوره پنجم شورای شهر همدان اقدامات متعددی در حوزه محیط زیست صورت گرفت اما برخی اقدامات نیز مغفول ماند که امید است در شورای شهر بعدی این امور به شکلی بهینه به سرانجام برسد. آن‌چه همواره سوال بزرگ ذهن علاقه­مندان و فعالان محیط زیست در همدان بوده است، این‌که محیط زیست اولویت چندم مسئولان مدیریت شهری و شورای شهر به عنوان مهره­های اثرگذار و سیاست­گذاران شهر است؟ اگرچه در دوره­ شورای حاضر، راه‌اندازی ستاد پایدار محیط زیست در شهرداری همدان مورد تصویب قرار گرفت و اقداماتی نیز انجام داد، امید است در شورای بعدی توجهی بیشتری به این ستاد شود تا بتوان پایش بهتری برای محیط زیست شهری انجام گیرد و حداقل از تخریبات محیطی دستگاه­های مختلف از جمله خود شهرداری تا حد امکان کاست.

• ساماندهی‌نکردن حیوانات بی‌سرپرست

یکی از مواردی که در عملکرد محیط زیستی شورای شهر، مغفول ماند، مسئله ساماندهی حیوانات بی‌سرپرست (سگ­های بلاصاحب سطح شهر) بود. قطعه زمینی در محل جدید پسماند شهر همدان برای این کار در نظر گرفته شد اما در عمل بودجه کافی برای طراحی و اجرای سایت­های اختصاصی این موضوع شامل سایت غربالگیری، عقیم‌سازی و مانند این تخصیص پیدا نکرد. موضوعی که با افزایش تورم در سال­های آتی، این کار را با چالش­های جدی­تری مواجه خواهد ساخت. اگرچه این امر مستلزم جلسات کارشناسی متعدد و حضور و نظرات اساتید این حوزه و دامپزشکان مجرب است.

• قطع درختان و از بین رفتن و تفکیک باغات

در دوره پنجم شورا تعدادی از درختان سطح شهر به بهانه و دلایل مختلفی نیز قطع شد که حواشی متعددی با خود به همراه داشت. در این بین باغات زیادی نیز در اطراف شهر تفکیک شد یا به هر نحوی تغییر کاربری اراضی پیدا کرد و از میزان ریه‌های شهر همدان کاسته شد.

• ساخت جاده زیگزاگ و ابهامات

خردادماه سال ۱۳۹۹ بود که ساخت و تعریض جاده معروف به جاده زیگزاگ از سمت گنجنامه به سمت میدان میشان رسانه­ای شد و سر و صدای زیادی به پا کرد. در این میان شورای شهر از همان روزهای اول مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد، نامه­های به تمام دستگاه­های ذی ربط ارسال کرد و از هر یک استعلام کرد. عجیب آن‌که جواب این استعلامات هیچ­گاه اعلام و رسانه­ای نشد و مشخص نشد مواضع دستگاه­های مختلف مانند منابع طبیعی، اداره راه و شهرسازی و دستگاه‌های دیگر در پاسخ به این پروژه چیست؟ انتظارات بیشتری از سوی فعالان محیط زیست و کوهنوردی وجود داشت که این موضوع با حساسیت بیشتری از سمت شورا پیگیری و مورد بررسی قرار گیرد. کمااین‌که چندی پیش طرح گازکشی به دهکده توریستی گنجنامه شروع شده و در حال انجام است. این در حالی است که این طرح­ها فاقد پیوست محیط زیستی هستند.

• شورای بعدی، روند قبلی یا تغییر رویه؟

اگر بخواهیم فهرستی از کارهایی که در شورای حاضر انجام نشد می­توان به این موارد اشاره کرد: ساماندهی‌نکردن حیوانات بی‌سرپرست، قطع درختان و تفکیک باغات، ساماندهی‌نکردن سمن­های محیط زیستی در مشارکت در مدیریت شهری، عملی نشدن استفاده انرژی‌های نو در حوزه شهری و بسیاری موارد دیگر است که در این نوشتار نمی­گنجد، اما آن‌چه که برای شورای پنجم مطرح می­شود، مسئله نگاه خرد و کلان به حوزه محیط زیست است. شاید به نوعی بتوان مصوب کردن قانونی برای پیوست محیط زیستی و ترافیکی برای پروژه­های کلان در شهر همدان را یکی از اولویت­های این حوزه نام برد. همچنین توجه به توسعه شهری، رشد هوشمند شهری و تمرکززدائی را راه­حل­های توسعه اقتصادی و رفاهی همدان دانست. در نگاه کلان دیده شدن مسئله محیط زیست در طرح‌های بالادستی مانند: طرح جامع شهری همدان و همچنین طرح تفصیلی بسیار حائز اهمیت است، همان چیزی که می­تواند با آینده‌پژوهی و کارشناسی دقیق و جذب سرمایه، مناسب بسیاری از مشکلات این حوزه را کاهش داده و همدان را به عنوان یک برند و شهر سبز جهان اسلام و پایلوت گردشگری پاک در ایران به کشور و منطقه معرفی کند.