*مهرداد نهاوندچی
*کارشناس ارشد محیط زیست
دیروز یک آگهی در یکی از خیابان‌های اصلی همدان توجهم را جلب کرد: «معجزه روغن خرس از خراسان جنوبی»!
این روغن برای درد کمر، دیسک کمر و مفاصل تجویز شده بود. به فکر فرو رفتم، یعنی چه؟ یعنی خرس‌های خراسانی را می‌کشند، روغنش را می‌آورند همدان می‌فروشند؟ این را نمی‌دانم، این‌که واقعا روغن اصل است را هم نمی‌دانم. این که اصلا روغن خرس خواص درمانی دارد یا نه، ویتامین A دارد یا نه، این را هم نمی‌دانم. اما این را خوب می‌دانم که با یک جست‌وجوی ساده می‌توانید روغن خرس را در اینترنت با اشکال و بسته‌بندی‌های مختلفی پیدا کنید. حتی روغن خرسی که از سایت آمازون خریده می‌شود و از آمریکا، روسیه یا جاهای دیگر با قیمت‌های بالایی برایتان می‌آورند. در کشور وضعیت خرس‌های قهوه‌ای در حال انقراض و خرس‌های سیاه در وضعیت بحرانی هستند.
این نکته را اضافه کنم که علاوه بر روغن خرس که به وفور در اینترنت و شاید عطاری‌ها پیدا شود، گوشت خرس هم با اندکی جست‌وجو در برخی استان‌ها مانند چهار محال و بختیاری با قیمت‌های گزافی یافت می‌شود. خرافات، دعانویسی و مواردی از این دست به استفاده از گوشت و لوازم جانبی این حیوان دامن زده است! واقعیت این است که این خرافات و باور‌های غلط و تفکراتی مانند خواص دارویی جگر (کبد) خرس، زَهرِه (کیسه صفرا) ،گوشت خرس یا روغن خرس، قربانگاه حیوانات وحشی به ویژه خرس‌های قهوه‌ای شده است. قبلا در بسیاری از استان‌ها از جمله همدان و حتی در منطقه گنجنامه خرس داشته‌ایم. امروز پراکنش خرس در ایران سال به سال، کوچک و کوچک‌تر می‌شود. پراکندگی این حیوان در ایران، از خراسان تا استان‌های گلستان، سمنان، مازندران، تهران، گیلان، چهارمحال و بختیاری، قزوین، زنجان، آذربایجان، کردستان، لرستان، کرمانشاه و استان‌های فارس و خوزستان است. بعد از دیدن این آگهی یک سناریو در ذهنم شکل گرفت: یعنی می‌روند خرس را در خراسان شکار می‌کنند، روغنش را می‌گیرند، می‌آورند در شهرهای دیگر با پیک رایگان می‌فروشند؟! امیدوارم این سناریوی ذهنم غلط باشد و این‌ها همگی داستانی ساختگی و زایده ذهن حساس من باشد! این‌که این کار قانونی است، درست است یا خیر، این را باید، مسئولان سازمان حفاظت از محیط زیست پاسخگو باشند.