صدای هنر موسیقی جدی در همدان خاموش است
*علی پاشا رجبلو
*مدرس موسیقی
اگر بپذیریم که کارکرد و نتیجه هنر در جوامع انسانی میتواند بر بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی تأثیر مثبت داشته باشد، نگاه و توجه و حمایت از هنر به یک ضرورت تبدیل خواهد شد. به همین علت است که متولیان فرهنگی هر جامعه و در کشور ما، وزارت فرهنگ و ارشاد، باید حمایت از هنر را در عرصههای مختلف آن چون نمایش، سینما، موسیقی، خوشنویسی، معماری، نقاشی و هنرهای تجسمی و بهویژه حمایت از هنرمندان آن را در صدر برنامههای خود قرار دهند.
متأسفانه هنوز در کشور ما نگاه مثبتی به هنر وجود ندارد و حتی در موقع تعیین بودجه از سوی دولتها و نمایندگان مردم، کمترین بودجه را در این بخش به تصویب میرسانند، به گونهای که همواره ادارات کل فرهنگ و ارشاد، در طول سال از کمبود بودجه سخن میگویند. از سویی به خصوص در استانهایی چون همدان، گاهی نگاه و تصمیمهای فراقانونی و فردی متولیان فرهنگی، نیز به جای حمایتها، بار مضاعفی بر دوش هنرمندان میگذارد، به خصوص این نگاه در بخش هنر موسیقی، بسیار دردآور و تأسفآور است .
شیوع ویروس کرونا نیز بهانه ای شد که بسیاری از فعالیتهای فرهنگی و بهخصوص موسیقی عملا تعطیل شود، بسیاری از استادان مدرس موسیقی بیکار و آموزشگاههای موسیقی نیمهتعطیل شدند. این در حالی بود که هیچ حمایت جدی از آنها به عمل نیامد. اگرچه به بخشی کوچکی از این آموزشگاهها و هنرمندان، تحت شرایط سختی وامی پرداخت شد که البته خود داستان مفصلی دارد، اما در نهایت در این دوران بسیاری از هنرمندان با مشکلات جدی روبرو بودند و هستند.
با گشایشی که بعد از واکسیناسیون و شرایط امکان اجرای کنسرتهای موسیقی بهوجود آمد، جشنواره موسیقی استان که قرار بود در بهمن ماه ۱۴۰۰ اجرا شود، به علت تعمیر سالنهای مجتمع های فرهنگی همدان، به اسفند ماه و سپس به تعطیلات نوروز موکول شد که به علت اتفاقات پیش آمده در پیادهراه بوعلی و فارسبان نهاوند، ظاهرا این جشنواره و اجرای برنامههای موسیقی بهطور کلی تعطیل شد. تنها یک مورد جشنواره عاشیقی در کرفس برگزار شد که اگر همکاری فرماندار و تلاش فعالان فرهنگی درگزین و کرفس نبود، بهطور قطع آن نیز اجرا نمیشد و این در حالی بود که به بهانه سال نو و نوروز در همه شهرهای مختلف کشور، برنامههای متنوع موسیقی در قالب کنسرتها و اجراهای خیابانی به صورت گسترده برگزار شد.
«احمدرضا احسانی» در زمان مسئولیت ادارهکل فرهنگ و ارشاد استان، کارنامه مثبتی از خود به جای گذاشت. نگاه و توجه شخصی وی به هنر و بهخصوص موسیقی همواره مثبت بود، اما متأسفانه اتفاق جدی و قابل توجهی در این مدت در عرصه موسیقی نیفتاد. حتی «انجمن موسیقی استان همدان» که بازوی اجرایی و رابط بین هنرمندان موسیقی و ادارهکل فرهنگ و ارشاد بود نتوانست برنامههای خود را عملی کند. اگر در حال حاضر نخواهیم به تجزیه و تحلیل علل این نوع نگاه منفی به موسیقی در استان همدان بپردازیم (که لازم است در زمان مقتضی به آن پرداخته شود)، با انتخاب «مسعود ویژه» به عنوان سکاندار فرهنگ در استان، انتظار میرود که تغییرات و تحولات جدی در حمایت از موسیقی صورت گیرد. واقعیت این است که همدان دارای ظرفیتهای بسیاری در عرصه موسیقی است که با توجه به آن میتوان حتی در کشور حرف برای گفتن داشت. هنرمندان بسیاری در این عرصه به علت همین نگاه منفی و سرد مسئولین، گوشهنشین شده و یا از همدان به شهرهای دیگر و به خصوص به تهران مهاجرت کردند و اتفاقا امروزه جزو سرشناسان هنر موسیقی در کشور و حتی در جهان هستند.
برگزاری کنسرتهای موسیقی و آسان کردن صدور مجوزها، در اختیار قراردادن سالن و امکانات فنی به هنرمندان موسیقی برای برگزاری کارگاههای آموزشی، دیدار و برگزاری بزرگداشت و تجلیل از پیشکسوتان موسیقی استان، معرفی و پیگیری در تسریع عضویت همه هنرمندان همدان در صندوق اعتباری هنر و حل مشکلات بیمه آنها، مساعدت و پیگیری برای تشکیل «خانه موسیقی همدان» به عنوان یک تشکل صنفی که در اغلب شهرهای کشور نمایندگی دارد، حمایت مالی در صورت نیاز هنرمندان به صورت وام، تعیین شهریه مناسب و عادلانه بر اساس توانایی خانوادهها و توجه به درآمد مدرسان موسیقی (شهریهها در همدان با توجه به مقایسه با شهرهای دیگر بسیار اندک است) و در نهایت افزایش اختیارات انجمن موسیقی استان به عنوان تنها نهاد مطلع و آگاه فعلی از وضعیت موسیقی و شناخت هنرمندان این عرصه، میتواند توان اجرایی هنرمندان موسیقی همدان را دوچندان کند .
واقعیت تلخ موسیقی امروز و به خصوص در شهر ما این است که انواع موسیقیهای عامهپسند و حتی مبتذل هر روز در تالارها و رستورانها به نام موسیقی ایرانی فعالیت و بسیاری از جوانان ما را به خود جذب میکنند، از سویی اندک کنسرت برگزارشده در هفتههای اخیر یا به بخش پاپ و یا به برگزاری کنسرت های گروههای تهرانی اختصاص داده شده، که هیچ کمکی به دیدهشدن فعالیتهای یک موسیقی جدی و هنری توسط هنرمندان همدانی نخواهد کرد. بنابراین تا وقتی برنامه مدون جدی و حمایت از هنر موسیقی ایرانی از سوی متولیان موسیقی وجود نداشته باشد، همچنان صدای یک هنر جدی و عالمانه موسیقی، در شهر ما خاموش است و شنیده نخواهد شد .