رودخانه گنجنامه را پس بگیرید

*باغ‌داران همدانی در گفت‌وگو با همدان‌نامه:

*حریم رودخانه گنجنامه فضای عمومی است

*فاطمه کاظمی

*روزنامه‌نگار

برخلاف این‌که تصور بر این است که آزادسازی حریم رودخانه گنجنامه با اعتراض باغ‌داران مواجه خواهد شد، واقعیت این است که اکثر باغ‌داران معتقدند اجرای این طرح به نفع شهر و شهروندان خواهد بود و در چنین شرایطی نفع و ضرر شخصی محل توجه نیست. آن‌ها معتقدند حریم رودخانه گنجنامه متعلق به مردم است و باید به مردم برگردانده شود.

حقی که گرفته شد

یکی از باغ‌داران گنجنامه معتقد است حریم رودخانه‌ها سهم عموم مردم است و توضیح می‌دهد: در روزگاران گذشته شهروندان همدانی برای تفریح کنار رودخانه‌هایی مانند گنجنامه، دره مرادبیک، حیدره و رودخانه‌های دیگر می‌رفتند، اما از وقتی ارزش املاک در این مناطق بالا رفت، عده‌ای با تصرف حریم رودخانه‌ها، حق مردم را از آن‌ها گرفتند و به نام خودشان زدند.

«حسین علافچی» با نگاهی به گذشته ادامه می‌دهد: قدیم‌ها به ما می‌گفتند آب مقدس است و نباید آن را آلوده کرد. جمعه‌ها پدر و مادرهایمان  ما را کنار رودخانه گنجنامه می‌بردند تا تفریح کنیم چون آن زمان اطراف رودخانه گنجنامه بیشه‌زار بود. رودخانه‌ای را یادم هست که از خیابان سعیدیه به سمت دیویجین به سمت سعیدیه بالا می‌رفت و ادامه می‌یافت، اما در حال حاضر برخی حریم این رودخانه را تصرف کرده‌اند، دیوار کشیده‌اند و آن را جزو املاک خودشان حساب می‌کنند.

وی با تأکید بر این‌که در گذشته، شهروندانی که باغ شخصی نداشتند، از فضای رودخانه‌ها برای تفریح استفاده می‌کردند، می‌افزاید: این شرایط در روستاها وجود دارد، اما از رودخانه‌های همدان مانند عباس آباد به گنجنامه فضایی برای عموم نمانده و همه به ملک شخصی تبدیل شده است. این اتفاق برای رودخانه حیدره در حال رخ‌دادن است.

خطر سیل برای باغات

دیگر باغ‌دار همدانی به شرح اتفاقی که برای باغ خودش در چشمه‌ساران افتاده می‌پردازد و می‌گوید: کنار باغ من زمینی وجود دارد که تابلوی «سیلاب» روی آن حک شده و به سیل‌بر معروف است و مالکیت شخصی نداشت، اما یکی از بسازبفروش‌ها با خرید آن منطقه و قطعه‌قطعه‌کردن زمین سیلاب را بست. در سیل سال ۹۷ آب به جای عبور از سیلاب به خیابان برگشت و دیوار بعضی باغات از جمله باغ من را خراب کرد و به سمت بلوار ارم رفت. منطقه‌ای که می‌گویم درختان دویست، سیصد ساله داشت که همه را قطع کردند و یک منطقه عمومی را به ملک شخصی با ساختمانی دو طبقه تبدیل کردند.

«فریدون ینصری» با اشاره به این‌که سال ۵۰ در شمال آذربایجان بودم که برف ۸ متری بارید و در گینس ثبت شد، ادامه می‌دهد: می‌خواهم بگویم طبیعت از قبل اتفاقی را به ما خبر نمی‌دهد و همان‌طور که در سال‌های گذشته سیل با خود سنگ‌های آبرفتی به شهر همدان می‌آورد، ممکن است چنین اتفاقی دوباره تکرار شود و باغاتی که حریم رودخانه‌ها را تصرف کرده‌اند، ویرانی به بار آورده‌اند.

پیشنهاد تبدیل به تفرجگاه ورزشی گردشگری

«محمد برفی» کوهنورد و ورزشکار قدیمی که از باغ‌داران همدان محسوب می‌شود، معتقد است از آن‌جایی که حریم رودخانه‌ها متعلق به عموم مردم است، پس مردم باید درباره آن تصمیم بگیرند و توضیح می‌دهد: به عنوان یک ورزشکار معتقدم حریم رودخانه گنجنامه باید آزادسازی و تبدیل به مسیر دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی شود.

وی می‌افزاید: اجرای این طرح شاید به ضرر برخی باغ‌داران باشد و برای برخی منفعت مالی داشته باشد، اما در نهایت حریم رودخانه‌ای که متعلق به عموم مردم بوده به آن‌ها برمی‌گردد و دیگر ضرر و منفعت شخصی محل صحبت نیست. تبدیل حریم رودخانه گنجنامه به یک مکان عمومی هزینه زیادی هم ندارد. امیدوارم به زودی جشن آزادسازی حریم رودخانه گنجنامه را برگزار کنیم.

طرحِ دور

«علی اکبر پورمسلمی» بازنشسته سازمان تربیت بدنی که در کوچه چهل‌میراب باغ دارد، نگاه مثبتی به آزادسازی حریم رودخانه گنجنامه دارد، اما معتقد است با هزینه‌های زیادی که اجرای این طرح دارد و با شرایط اقتصادی که دولت و مردم با آن درگیر هستند، طرح اجرایی نخواهد شد. آزادسازی حریم رودخانه گنجنامه، یک مسیر پیاده‌روی مناسب برای تفریح شهروندان ایجاد می‌کند، اما اجرای این پروژه بزرگ به نتیجه نمی‌رسد، چراکه برای دولت بازده مالی ندارد.

وی توضیح می‌دهد: البته نه این‌که همه باغ‌داران حریم رودخانه را تصرف کرده باشند، اما باغ‌دارانی هستند که با اجرای طرح بخشی که تصرف کرده‌اند را از دست خواهند داد و هزینه‌هایی که برای دیوارکشی کرده‌اند، هدر خواهد شد، در مقابل برای برخی باغ‌داران نیز فضای بیشتر و بهتری برای رفت و آمد به وجود خواهد آمد و بر ارزش باغ آن‌ها افزوده خواهد شد. در نهایت این اتفاق به نفع شهر و شهروندان خواهد بود، اما باید دید اجرای می‌شود؟