همدان‌، اسیر ترافیک

همدان‌نامه: این‌که در شهر کوچکی مانند همدان زندگی کنی، اما ترافیک شهری مانند تهران را تحمل کنی، اتفاق عجیب‌وغریبی است که شهروندان همدانی مانند دیگر رخدادهای محیرالعقول این شهر تجربه می‌کنند. ریشه‌های این ترافیک کجاست؟ مسئولان و کارشناسان در این صفحه ویژه پاسخ این سوال را می‌دهند.

*عضو شورای اسلامی شهر همدان می‌گوید:

*حل مشکل ترافیک، در گروی بازنگری طرح ترافیک

*نازنین ناصری

*خبرنگار

امروزه همدان با مشکلات متعددی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند؛ از آلودگی هوا در زمستان گرفته تا بی‌آبی در تابستان. یکی از مشکلاتی که در حال حاضر بر آن اضافه شده ترافیک است. در گذشته فقط رینگ مرکزی همدان دچار ترافیک می‌شد، اما امروزه با یک دورزدن از بالای شهر تا پائین شهر متوجه ترافیک در کل شهر می‌شویم. در این رابطه گفت‌وگویی با یکی از اعضای شورای اسلامی شهر همدان داشتیم که دلایل و پیشنهاداتی را برای رفع آن بیان کرده است.

عضو شورای اسلامی شهر همدان با بیان این‌که در ترافیک شهر همدان چندین موضوع و عامل دخیل است، می‌گوید: سال‌‌های زیادی است که ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی در همدان تقویت و نوسازی نشده است، به‌طوری‌که هم باید تعداد ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی طبق استاندارد که به ازای هر هزار نفر یک اتوبوس باید در شهر باشد، که با ۶ هزار نفر جمعیت تقریبا ۶۰۰ اتوبوس باید داشته باشیم، اما در حال حاضر تعداد۱۲۰ اتوبوس فعال در شهر وجود دارد که یک پنج کمتر از استاندارد در نظر گرفته شده است و باید تعداد ۵۰۰ اتوبوس خریداری کنیم که ۵۰۰ تا اتوبوس بودجه یکسال شهرداری است. خرید این تعداد اتوبوس در بودجه شهرداری همدان موجود نیست مگر این‌که از دولت درخواست کمک کنیم.

پرداخت عوارض جرائم راهنمایی و رانندگی به شهرداری

«حمید بادامی‌نجات» ادامه می‌دهد: طبق قانون، دولت هم موظف است که در حمل‌و‌نقل عمومی به شهرداری‌ها کمک کند که برای شهرهای مختلف متفاوت است. به‌طور مثال؛ برای شهرهای زیر ۵۰ هزار نفر قیر، دولت باید برای شهرهای بالای۵۰ هزار نفر ماشین‌آلات و برای شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر در حمل‌ونقل عمومی یارانه بدهد. در سال‌های اخیر نه‌تنها یارانه نداده است، بلکه حق قانونی شهرداری از عوارض جرائم راهنمایی و رانندگی را نیز پرداخت نکرده است. در حالی‌که درصدی از آن به شهرداری همدان متعلق دارد، در ده سال گذشته پرداخت نشده است و همچنین عوارض آلایندگی و عوارض بلیط جزو عوارضی است که دولت حق شهرداری را باید پرداخت کند.

کوتاهی دولت در توسعه حمل‌و‌نقل عمومی

بادامی‌نجات با اشاره به کوتاهی دولت در وظایف خود به ضعف شهرداری نیز می‌پردازد و اعلام می‌کند: شهرداری نیز برای خرید ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی خیلی ضعیف عمل کرده و در حدود ۲۰ اتوبوس خریداری کرده که در حال حاضر ۵۰۰ تا ۶۰۰ اتوبوس نیاز داریم. این‌که حمل ونقل عمومی ما در این سال‌ها تقویت نشده است، عامل اصلی آن مربوط به سیاست‌های دولت بوده است که وظایف قانونی خود را انجام نداده است؛ بنابراین ضعیف بودن حمل‌و‌نقل عمومی ما به این دوره شهرداری و دوره‌های قبل‌تر ارتباط ندارد و عمده این مشکلات به این دلیل است که دولت در کل کشور بر وظایف خود در حوزه حمل‌و‌نقل عمومی کامل عمل نکرده است، اما نمی‌توان ضعف خود را در زمینه حمل‌و‌نقل عمومی که تقویت هم نشده، را نادیده بگیریم.

ضعف‌های مدیریتی

وی ادامه می‌دهد: قطعا یک ضعف داشتیم و باید در رابطه با خطوط حمل‌و‌نقل یک بازنگری می‌کردیم و مسیر و خطوط‌های اتوبوس‌رانی که بیش از ۴۰ یا۵۰ سال در همدان تعریف شده است را مجدد طراحی می‌کردیم.  وقتی رینگ مرکزی همدان به پیاده‌راه تبدیل شد، چرا باید در کوچه و پس کوچه‌های آن پایانه زده شود؟ همان‌طور که در سرگذر نسبت به ثبت جهانی آن تأثیر منفی گذاشت. گذشته از دو خیابانی که تبدیل به پیاده‌راه شدند، در چهار خیابانی که پیاده‌راه نیست، تا چشم کارمی‌کند اتوبوس دیده می‌شود. اگر یک گردشگر به همدان بیاید و به خیابان‌ها که نگاه کند، از بالا تا پائین فقط اتوبوس می‌بیند. ترافیکی که در این خیابان‌ها وجود دارد، وحشتناک است. من شهروند وقتی می‌خواهم از خانه خارج شوم بروم به نقطه دیگری برسم که بیش از یک ساعت طول می‌کشد، ترجیح می‌دهم که از وسیله شخصی استفاده کنم.

فرهنگ‌سازی همراه با فراهم‌سازی زیر‌ساخت‌ها

این عضور شورای اسلامی شهر می‌افزاید: ما نمی‌توانیم بگوئیم که تنها فرهنگ‌سازی باید داشته باشیم، بلکه در کنار فرهنگ‌سازی زیرساخت‌های آن را نیز باید فراهم کنیم که تقویت و بازنگری شود.

بادامی‌نجات موضوع دیگر در ترافیک حمل‌و‌نقل عمومی را این‌گونه ذکر می‌کند: ما باید بپذیریم امروزه شهر همدان نیاز به یکی از مدهای حمل‌و‌نقل عمومی انبوه‌بر مانند بی.آر.تی (سامانه اتوبوس تندرو) دارد. مسئله این نیست که بگویم اکنون باید مترو بکشیم؛ چراکه بنده نه کارشناس ترافیک هستم و نه تخصصی دارم. حرف بنده این است که همدان به یکی از مانند این‌ها احتیاج دارد. آن چیزی که در همدان جواب می‌دهد را مشاور هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف بکند، ما هم از آن حمایت می‌کنیم و از ظرفیت‌های کشور برای جذب اعتبارات برای حمل‌و‌نقل استفاده می‌کنیم. از سال گذشته نزدیک به ۷۰۰ میلیارد تومان شهر همجوار همدان که کرد‌نشین است، برای مصرف شهری مانند تراموا اعتبار اخذ کردند. ما وقتی زیرساخت داشته باشیم، می‌توانیم از اعتبارات و ظرفیت بودجه کشور استفاده کنیم.

سامانه‌های هوشمند کنترل ترافیک

عضوی شورای اسلامی شهر همدان یکی دیگر از مشکلات در ترافیک حمل‌و‌نقل عمومی را استفاده‌نکردن از سامانه‌های هوشمند به‌منظور کنترل و مدیریت ترافیک می‌داند و می‌گوید: با استفاده از این سامانه‌های هوشمند به‌راحتی می‌توانیم بسیاری از خیابان‌ها، مسیرها، چهاراه‌ها و تقاطع‌هایی که باعث ایجاد ترافیک هستند را بهتر مدیریت کنیم و از طریق سامانه‌های پایش تکمیلی الگوهای ترافیکی تعریف کنیم، گزارش‌های ترافیکی جمع کنیم که در نهایت این تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت هوشمند، توسط نرم‌افزارها انجام می‌شود. ما از این فرصت‌ها غفلت کردیم. امروزه همدان در این حوزه نیاز به تقویت دارد و همچنین مسئله مهمی که باعث ایجاد ترافیک در حمل‌و‌نقل عمومی شده است، نبود همکاری بین‌دستگاهی میان شهرداری و راهنمایی و رانندگی است؛ ما بین این دو دستگاه نتوانستیم تعامل ایجاد کنیم که ترافیک را در شهر منظم‌تر هدایت کنند. در خیلی از جاها شهرداری باید پای کار باشد و جاهایی دیگر راهنمایی‌و‌رانندگی باید کمک بکند.

اصلاح هندسی و تعریض معابر

بادامی‌نجات مسئله آخر را بازگشایی معابر، اصلاح هندسی، ایجاد تقاطع‌های غیرهمسطح و مواردی از این قبیل را بیان می‌کند: که امکان کنترل ترافیک بدون این‌ها عملی نخواهد شد. در بلوار شهید رجایی در میدان مدرس نیاز به بازگشایی معابر و تعریض داریم. در یک نقطه دیگر از مرکز شهر نیاز به ایجاد طرح‌‌های ترافیکی داریم. همزمان که طرح‌های ترافیکی را در شهر اجرا می‌کنیم باید در بعضی از نقاط معابر را توسعه دهیم و در ایجاد بزرگراه‌ها و خیابان‌های جدید برای شهر همدان نباید غفلت کنیم. با توجه به این‌که درگذشته ترافیک فقط در رینگ مرکزی و حاشیه شهر بود، اما اکنون در کل شهر ترافیک وجود دارد و یک برنامه‌ریزی و بازنگری در مدیریت باید انجام شود.