بساط نماهای ناهماهنگ با فرهنگ ایرانی برچیده می‌شود

*فاطمه کاظمی

*روزنامه‌نگار

استفاده از بناهای رومی که هیچ سنخیتی با فرهنگ و فضای همدان ندارند، بلای جان این شهر شده‌ است. مسافران یا گردشگران در بدو ورود به همدان یا حتی شهروندان ساکن در این شهر هر روزه با نماهایی ناهمگون با این شهر مواجه می‌شوند و احتمالا نخستین سوالی که به ذهن آن‌ها می‌رسد این است که آیا باید در شهری که عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران را با خود یدک می‌کشد، این همه نمای فرنگی دید؟ اصلا تکلیف این شهر با خودش چیست؟ معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان معتقد است مدیریت شهری برای حل این مشکل برنامه‌های مختلفی در نظر گرفته به طوری که تا چند وقت دیگر دیگر اثری از نماهای رومی در همدان نخواهد ماند.

اهمیت معرفی الگوهای مناسب به شهروندان

«امیر فتحیان‌نسب» در پاسخ به این سوال همدان‌نامه که دلیل استفاده گسترده شهروندان همدانی از نمای رومی در ساختمان‌هایشان چیست، توضیح می‌دهد: یکی از دلایل استفاده شهروندان همدانی از نماهای غیر ایرانی و غیر اسلامی این است که ما خیلی به دنبال عرضه نماهای مناسب نبوده‌ایم و اگر الگوهای مناسبی که در سطح کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد به شهروندان معرفی می‌شد، شهروندان هم ان‌قدر اشتیاق به استفاده از نماهای فرنگی نداشتند.

وی می‌افزاید: دلیل دیگر این است که ما ضابطه درستی از نما در شهر و کشور نداشته‌ایم که با استفاده از آن ضابطه شهروندان را به استفاده از نماهای مناسب سوق داده شوند و این باعث شده شهروندان به سمت استفاده از نماهای ناهماهنگ با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی بروند.

تشکیل کمیته سیما و منظر

معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان درباره این‌که آیا مدیریت شهری برنامه‌ای برای حل این مشکل دارد، می‌گوید: همدان یکی از نخستین شهرهایی بود که کمیته سیما و منظر تشکیل داد و هر ساختمانی که در معابر ساخته می‌شود باید طرح آن در کمیته سیما و منظر بررسی شود تا مطابقت آن با ضوابط ایرانی و اسلامی کنترل شود و در صورتی که مغایر با این ضوابط باشد مجوز ساخت دریافت نخواهد کرد.

فتحیان‌نسب تصویب ضوابط نما را از دیگر اقدامات مدیریت شهری برای حل این مشکل می‌داند و عنوان می‌کند: این کار را آغاز کرده‌ایم و معبر به معبر پیش می‌رویم و برای آن‌ها ضوابط تعیین می‌کنیم و بر اساس آن تا چند سال آینده دیگر شاهد نماهای غیر ایرانی و غیر اسلامی در شهر نخواهیم بود.

وی معتقد است: کمااین‌که در حال حاضر هم هیچ نمایی بدون تصویب کمیته سیما و منظر استفاده نمی شود مگر در ساختمان‌هایی که به صورت غیرمجاز ساخته می‌شوند که آن‌ها هم با همکاری بخش کنترل و نظارت مدیریت خواهند شد تا این تعداد محدود هم نتوانند از نماهای نامناسب استفاده کنند.

این مقام مسئول درباره این توضیح که مهندسان در طراحی ساختمان به مقوله نما توجهی ندارند و برای آن ضوابط تعیین نمی‌کنند، بیان می‌کند: فکر نمی‌کنم این‌طور باشد و طراحی نما بخشی از کار مهندس ناظر است و در این بخش مهندسان ناظر بعد از صدور پروانه ساخت نمای معماری را ارائه می‌دهند اما همین هم کافی نیست و نما باید در کمیته سیما و منظر که زیر نظر معاونت معماری و شهرسازی شهرداری فعالیت می‌کند، به تصویب برسد. در این کمیته مهندسان زبده و خوش‌سلیقه حضور دارند و ضوابط نما را خوب می‌شناسند. چیزی که شما در حال حاضر می‌بینید مربوط به ساختمان‌هایی است که به صورت غیرمجاز ساخته می‌شوند.

استفاده از نماهای آجری

معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان توضیح می‌دهد: استفاده کامل از سنگ در نما با توجه به محدودیتی که در این زمینه داریم، خیلی مناسب نیست و ما سعی کردیم نماها را بر اساس استفاده از سنگ در تلفیق با مصالح دیگر ترجیحا طراحی کنیم. استفاده از آجر به شکل‌های مختلف در نما را گسترش داده‌ایم چون نمای آجری جزو نماهای سنتی مرسوم در کشور ماست. ضمن این‌که منابع آجر مانند سنگ محدود نیست و قابل تولید است. بنابراین ما به استفاده از تلفیق سنگ و آجر در ساختمان‌ها روی آورده‌ایم.

فتحیان‌نسب می‌افزاید: ساختمان‌هایی مانند مدرسه آمنه که کیفیت بالایی دارند و ساختمان‌هایی که عمدتا زنده‌یاد مهندس قهوه‌ای در سطح شهر با نماهای آجری بسیار زیبا طراحی کرده است عموما مورد تایید مدیریت شهری و کمیته سیما و منظر معاونت معماری و شهرسازی است و به شهروندان توصیه می‌شود از این نماها در ساختمان‌هایشان استفاده کنند.

مشارکت شهروندان

این مقام مسئول در پایان می‌گوید: من فکر می‌کنم بخشی از کار را در مسئله نما دستگاه‌های متولی مانند شهرداری، نظام مهندسی و سایر ادارات زیربط انجام می‌دهند تا نماهایی که در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی باشد اما قسمت اعظم کار بر عهده شهروندان است که باید به این موضوع اعتقاد پیدا کنند در کشوری زندگی می‌کنند که استفاده از اصول معماری در آن قدمت بسیار زیادی دارد و همه باید به اصول معماری معتقد باشیم تا شهر زیباتری داشته باشیم.

+++سوتیتر

فتحیان‌نسب: استفاده کامل از سنگ در نما با توجه به محدودیتی که در این زمینه داریم، خیلی مناسب نیست و ما سعی کردیم نماها را بر اساس استفاده از سنگ در تلفیق با مصالح دیگر ترجیحا طراحی کنیم.